Mẹ tôi thay đổi lạ kỳ từ ngày lên thành phố làm giúp việc cho một gia đình khá giả ở Hà Nội. Trước đây, mẹ hiền nhưng ít cười, quanh năm lo ruộng nương, đồng áng, gánh nặng cơm áo cứ đè lên vai. Vậy mà từ khi đi làm, mỗi lần gọi video, tôi lại thấy ánh mắt mẹ sáng hơn hẳn, môi lúc nào cũng như giữ một bí mật chỉ chờ ai đó gặng hỏi để bật ra.
Có lần tôi trêu:— Mẹ có người thương mới à?Mẹ bật cười khúc khích, đưa tay che miệng như cô gái mới lớn. Đôi má hồng lên lộ rõ trên màn hình, khiến tôi chột dạ: hình như câu đùa của tôi không hoàn toàn sai.
Tôi cũng tò mò, nhưng mẹ né tránh khéo đến mức chẳng lần nào tôi gặng hỏi thêm được. Chỉ biết gia đình mẹ làm giúp việc là nhà một vị chủ tịch công ty xây dựng, vợ mất đã lâu, con cái đi du học hết. Mẹ bảo công việc nhẹ nhàng, ai cũng tử tế. Lương tháng đủ cho mẹ gửi về cho tôi và để lại chút ít dành dụm riêng.
Đến ngày giỗ họ, mẹ xin nghỉ đúng một hôm để về quê. Vừa đặt chân vào nhà, mẹ kéo tôi ra hiên, giọng nghiêm túc lạ thường:— Mẹ có chuyện quan trọng muốn nói.
Tim tôi đập thình thịch. Mẹ hiếm khi dùng giọng như thế.
— Mẹ… tính tái hôn.
Tôi đứng hình vài giây. Mẹ nói tiếp, giọng nhỏ nhưng chắc nịch:— Là với ông chủ ở Hà Nội. Ổng hiền, tử tế, sống cô quạnh đã mấy năm. Mẹ với ổng… thương nhau rồi.
Tôi chưa kịp phản ứng, thì mẹ đặt tay lên tay tôi, ánh mắt tha thiết:— Mẹ biết con lo. Nhưng mẹ không còn trẻ. Cả đời mẹ vất vả vì con. Bây giờ… mẹ cũng muốn có người bầu bạn.
Cảm giác trong tôi lẫn lộn: bất ngờ, lo lắng, và đâu đó là chút hụt hẫng. Nhưng điều khiến tôi băn khoăn nhất lại không phải chuyện mẹ tái hôn, mà là câu hỏi: Một người đàn ông giàu có, thành đạt như vậy, tại sao lại muốn lấy một người phụ nữ quê mùa, ít học như mẹ?
Trong đầu tôi vụt hiện lên vô số kịch bản: ông ta có thật tốt như mẹ nghĩ? Có âm mưu gì không? Hay chỉ là mẹ ảo tưởng tình cảm?
Tôi giữ bình tĩnh, khẽ hỏi:— Mẹ quen ông ấy thế nào? Ổng đối xử với mẹ ra sao?
Mẹ mỉm cười, nhưng nụ cười lần này không còn vô tư nữa, mà pha lẫn một chút bối rối… Một thứ gì đó khiến tôi cảm nhận rõ rệt: đằng sau quyết định tái hôn này, còn có điều gì đó lớn hơn mẹ chưa nói ra.
Và tôi biết, mình phải tìm hiểu.
Đêm hôm đó, sau khi khách khứa giỗ họ đã về hết, tôi ngồi cạnh mẹ ở sân. Trăng đầu tháng treo lơ lửng, ánh sáng bạc hắt lên gương mặt mẹ khiến tôi nhận ra những nếp nhăn ngày nào tưởng như sâu hoắm, nay bỗng phẳng phiu hơn. Mẹ hạnh phúc thật, điều đó không thể phủ nhận. Nhưng linh cảm trong tôi vẫn réo lên từng hồi.
— Mẹ kể rõ cho con đi. Mẹ quen ông ấy từ bao giờ? — tôi hỏi.
Mẹ im lặng một lúc lâu, như cân nhắc có nên nói hết hay không.
— Cũng gần một năm rồi. Lúc đầu chỉ là chủ – người làm. Ổng hay hỏi mẹ chuyện quê, chuyện gia đình. Dịp Tết vừa rồi, ổng giữ mẹ ở lại vì nhà không ai, rồi hai mẹ con tâm sự. Ổng bảo thấy mẹ hiền, chu đáo, thương người. Rồi… ổng ngỏ ý.
Tôi nuốt nước bọt:— Ngỏ ý gì ạ?
— Hỏi mẹ có muốn sống cùng ổng cho quãng đời còn lại không.
Tôi thở dài. Chuyện nghe thì đẹp, nhưng đời đâu dễ vậy.— Thế con cái ông ấy thì sao? Người ta chấp nhận mẹ à?
Mẹ nhìn xuống chân, giọng nhỏ đi:— Chưa nói với chúng nó. Ổng bảo để tính sau.
Nghe đến đây, một luồng lo lắng chạy dọc sống lưng tôi. Một người đàn ông đứng tuổi, giàu có, con cái thành đạt, lại muốn lấy mẹ tôi mà chưa hề nói với ai trong gia đình? Điều đó lạ lắm.
— Mẹ có chắc là… ổng không lợi dụng mẹ chuyện gì?
Mẹ bật dậy, hơi gắt:— Con nói gì kỳ vậy? Người ta tử tế, đối xử với mẹ chẳng khác gì người thân!
Tôi im, vì không muốn làm mẹ tổn thương. Nhưng trong đầu tôi nhớ lại những câu chuyện trên mạng: người giúp việc bị lợi dụng dưới nhiều hình thức, hoặc bị kéo vào những mối quan hệ không rõ ràng để che giấu xung đột gia đình.
Khuya hôm ấy, khi mẹ đã ngủ, tôi lén cầm điện thoại mẹ xem thử. Không phải vì ngờ vực mẹ, mà vì tôi sợ mẹ bị lừa. Trong tin nhắn với ông ấy, tất cả đều lịch sự… cho đến khi tôi thấy một đoạn tin nhắn cách đây hai tháng:
“Mình sẽ bàn với luật sư về việc sắp xếp tài sản cho hợp lý trước khi công bố chuyện tái hôn. Em yên tâm, mọi chuyện mẹ con anh lo.”
Tôi bàng hoàng.Luật sư?Tài sản?Sắp xếp “cho hợp lý” là thế nào?
Một câu hỏi khác chợt lóe lên: phải chăng ông ta muốn mẹ ký vào điều gì đó trước khi chính thức bước vào gia đình ông?
Khi tôi ngẩng lên, mẹ đã đứng ở cửa nhìn tôi. Ánh mắt mẹ không giận, mà là nỗi sợ bị phát hiện.
— Con… đọc rồi phải không?
Tôi gật đầu.
Mẹ bước ra, ngồi xuống cạnh tôi, giọng run run:— Mẹ định giấu. Nhưng đúng là… ổng có nhờ mẹ ký một số giấy tờ. Ổng bảo để tiện quản lý nhà cửa sau khi tái hôn. Mẹ tin ổng nên chưa hỏi kỹ.
Lòng tôi như có lửa đốt.— Mẹ ký chưa?
Mẹ lắc đầu.
Tôi siết chặt bàn tay mẹ:— Ngày mai, con lên Hà Nội với mẹ. Con cần gặp ông ấy.
Trong bóng tối, tôi không biết điều gì đang chờ phía trước. Nhưng tôi biết rõ một điều: tôi phải bảo vệ mẹ bằng mọi giá.
Sáng hôm sau, hai mẹ con bắt chuyến xe sớm nhất lên Hà Nội. Mẹ cứ nắm chặt tay tôi suốt quãng đường, như thể sợ tôi hiểu lầm mọi chuyện. Còn tôi thì chỉ mong gặp ông chủ kia để biết ông ta thật sự là người thế nào.
Ngôi nhà lớn hiện ra giữa khu phố yên tĩnh, sang trọng. Cửa tự động mở, và một người đàn ông ngoài sáu mươi, tóc bạc nhưng dáng vẻ điềm đạm bước ra.
— Mẹ về rồi à? — ông ta mỉm cười, nhưng khi thấy tôi phía sau, ánh mắt có chút ngạc nhiên.— Đây là con tôi. Con muốn gặp bác để hỏi vài chuyện. — tôi nói thẳng.
Ông mời chúng tôi vào phòng khách. Mọi thứ đều gọn gàng, tinh tế, không khí yên bình đến mức tôi tự hỏi liệu những nghi ngờ của mình có quá đáng.
Tôi mở lời trước:— Cháu nghe nói bác muốn tái hôn với mẹ cháu. Nhưng cháu cũng biết bác có nhắc đến chuyện giấy tờ, tài sản. Cháu muốn hiểu rõ: bác định nhờ mẹ cháu ký vào thứ gì?
Ông chủ nhìn mẹ tôi, rồi nhìn tôi. Ông đặt tách trà xuống, thở dài:— Có lẽ cô chưa kể rõ với con. Tôi chỉ muốn làm giấy xác nhận tài sản của tôi trước hôn nhân để tránh con cái hiểu lầm sau này. Tôi không muốn mẹ cô bị mang tiếng “đào mỏ”.
Tôi hơi bất ngờ trước sự thẳng thắn đó. Nhưng vẫn hỏi tiếp:— Vậy tại sao bác chưa nói với các con bác?
Ông nhìn xa xăm:— Vì tôi chưa tìm được cách. Chúng nó sống ở nước ngoài, ít khi về. Mẹ cô là người đầu tiên khiến tôi muốn có gia đình trở lại. Tôi sợ chúng nó phản ứng gay gắt, làm cô ấy tổn thương.
Mẹ ngồi bên cạnh khẽ cúi đầu, đôi mắt đỏ hoe.
Tôi đang định nói gì đó thì cửa mở. Một cô gái khoảng ba mươi, sang trọng, bước vào cùng một người đàn ông nước ngoài. Cô ta nhìn mẹ tôi chằm chằm rồi quay sang ông chủ:— Chuyện này là sao vậy bố? Người giúp việc mà bố nói muốn cưới… là thật à?
Không khí trong phòng đông cứng.
Tôi đứng dậy:— Chị nói năng cho cẩn thận. Đây là mẹ tôi.
Cô con gái cười nhạt:— Tôi không có vấn đề gì với mẹ cô. Nhưng bố tôi mà cưới vội vàng, tài sản của ông ấy sẽ bị ảnh hưởng. Tôi muốn xem bộ giấy tờ mà ông ấy bảo mẹ cô chưa ký.
Tôi càng cảnh giác.— Tại sao chị quan tâm giấy tờ đó đến vậy?
Cô ta nhướng mày:— Vì tôi sợ bố tôi bị lợi dụng.
Một cuộc tranh cãi căng thẳng nổ ra. Nhưng khi ông chủ mang xấp hồ sơ ra, tất cả chúng tôi đều im lặng.
Tôi mở từng tờ, đọc rất kỹ. Và rồi… tôi sững người. Không hề có dòng nào bất lợi cho mẹ tôi. Toàn bộ giấy tờ đều là cam kết tài sản trước hôn nhân, hoàn toàn hợp pháp, rõ ràng, và không có ý định bắt mẹ chịu trách nhiệm hay từ bỏ quyền lợi gì.
Tôi quay sang nhìn mẹ. Mẹ nhìn tôi, môi run run, như trút được gánh nặng.
Còn cô con gái, sau vài phút im lặng, đột nhiên thở dài:— Nếu bố đã quyết… thì con sẽ tôn trọng. Chỉ mong bố hạnh phúc.
Bầu không khí giãn ra. Ông chủ nắm tay mẹ tôi, nhẹ nhàng:— Tôi không đẹp trai, không giàu có bằng thuở trước. Nhưng tôi muốn chăm sóc cô ấy phần đời còn lại. Và tôi mong sự đồng ý của con.
Tôi nhìn mẹ — người đàn bà đã hy sinh cả đời vì mình — giờ đang ngồi đó, mắt long lanh chờ đợi.
Tôi mỉm cười:— Chỉ cần mẹ hạnh phúc là được. Con ủng hộ.
Mẹ bật khóc, ôm tôi, còn ông chủ thì cúi đầu cảm ơn.
Hóa ra kịch tính, hiểu lầm, nỗi sợ… tất cả chỉ là chướng ngại để thử lòng nhau. Và sau hôm đó, tôi mới hiểu: đôi khi cha mẹ cũng cần một cơ hội để yêu thương lần nữa, và con cái nên đứng bên cạnh, thay vì đứng chắn phía trước.
