Đám giỗ ông nội năm nay được tổ chức to hơn mọi năm. Gia đình trưởng họ – tức vợ chồng ông bà Hòa – chuẩn bị từ sớm, sắm sửa đủ đầy, mời cả họ xa gần. Trong bếp, các chị em dâu vẫn xúm xít như thường lệ, ai vào bếp thì biết: Linh – con dâu trưởng – là người xắn tay làm từ đầu đến cuối.
Dù là dâu trưởng, Linh vẫn luôn ngồi mâm dưới, đúng lễ đúng nghĩa, chưa bao giờ vượt rào hay tỏ vẻ.
Thế nhưng hôm đó, khi bữa cơm vừa bắt đầu, chồng cô – anh Quân – vỗ nhẹ cạnh bên, ý bảo cô lên mâm trên ngồi cùng, vì bàn còn chỗ. Linh lúng túng đứng dậy. Vừa xếp bát đũa định ngồi, thì…
Chát! – Một cái tát đanh gọn như trời giáng.
Mẹ chồng – bà Hòa – giận dữ:
– “Biết thân biết phận đi! Dâu con mà đòi ngồi ngang với đàn ông à? Cô trèo lên đầu tôi ngồi rồi còn gì?!”
Cả họ sững người. Không khí bàn tiệc chùng xuống. Nhiều người phụ nữ gật gù “phải lẽ”, số còn lại chỉ cúi đầu ăn tiếp như chưa nghe gì.
Linh đỏ mặt, tay run run ôm má, muốn quay lại mâm dưới. Nhưng đúng lúc đó, ông Hòa – bố chồng cô – đứng bật dậy.
Ông không nói gì, chỉ móc trong túi áo một cuốn sổ tiết kiệm, vỗ “bộp” xuống bàn, lạnh lùng:
– “Muốn biết ai là người có quyền ngồi mâm trên à? Đọc cái tên đứng sổ này đi rồi hãy mở miệng nói lễ nghĩa!”
Mọi người cúi xuống nhìn: sổ tiết kiệm giá trị hơn 1,2 tỷ, tên người đứng sổ không phải ông Hòa, không phải bà Hòa, mà là:
TRẦN THỊ LINH.
Mắt bà Hòa trợn tròn, mấy người ngồi bên há hốc. Ông Hòa trầm giọng:
– “3 năm trước, lúc gia đình ta khánh kiệt vì thằng Quân đầu tư sai, chính con Linh là người đứng ra trả nợ ngân hàng. Nó đưa tôi sổ này, bảo: ‘Con không muốn nhà mình mất mặt’. Nó không đòi hỏi gì, không kể công. Và hôm nay – chính nó mới là người có quyền ngồi đâu tùy ý trong cái nhà này!”
Ông quay sang vợ, nghiêm nghị:
– “Bà tát vào má nó – mà không biết là tát vào cái danh dự cuối cùng còn sót lại của cái nhà này!”
Bữa cơm dở dang. Linh đứng dậy, rút khăn lau vết tát, mỉm cười đi thẳng ra khỏi sân.
Bà Hòa không dám nhìn theo, còn họ hàng thì tự động dẹp mâm, không ai nói thêm lời nào.
Chồng cô – anh Quân – lẳng lặng bước ra sau vợ, lần đầu trong đời biết cúi đầu xin lỗi một người phụ nữ đã âm thầm gánh vác cả cái gia đình anh suốt bao năm qua.
“Đừng vội đánh giá một người qua mâm cơm họ ngồi, mà hãy nhìn những gì họ âm thầm dựng xây sau bếp núc.”
