Câu chuyện: Cánh Gà Trên Mâm Cơm
Bà Hòa, năm nay ngoài 55, cả đời gắn bó với ruộng vườn. Chồng mất sớm, bà một mình nuôi hai con trai khôn lớn. Người ta nói “gà trống nuôi con” mới khổ, nhưng mấy ai hiểu cảnh đàn bà đơn độc chống chọi mưa nắng, bệnh tật, vừa làm cha vừa làm mẹ.
Ngày xưa, bữa cơm nhà bà quanh đi quẩn lại chỉ có rau muống, dưa cà, đôi khi được con cá kho. Món gà – thứ tưởng chừng quen thuộc với nhiều nhà – lại hiếm hoi như quà xa xỉ. Bà thường nhường thịt cho con, còn mình chỉ ăn phần xương, phần cánh gầy guộc.
Nhờ sự tần tảo của mẹ, hai anh em Tùng và Quân được học hành tử tế, lên thành phố lập nghiệp. Tùng – con trai cả – nay làm trưởng phòng kinh doanh, thu nhập ổn định. Quân – con út – cũng mới ra trường, đi làm chưa bao lâu nhưng đã có lương. Cả hai đều đã rời quê, để bà Hòa sống lủi thủi trong ngôi nhà cũ.
Một ngày cuối tuần, Tùng đưa vợ con về quê ăn giỗ. Nhà có đông đủ nên bà Hòa hí hửng thịt con gà mái đã nuôi hơn nửa năm. Bà nhớ đến thuở nhỏ, mỗi lần có gà trên mâm, hai anh em đều tranh nhau chiếc cánh. Lần này, bà cẩn thận để dành phần ngon cho con cháu.
Khi bữa cơm dọn ra, cả nhà quây quần, tiếng nói cười rộn rã. Giữa chừng, thấy mâm còn thừa một chiếc cánh gà, bà Hòa khẽ gắp về phía mình. Trong khoảnh khắc ấy, một câu nói sắc lạnh vang lên:
– Mẹ không kiếm ra tiền, sao ăn nhiều thế?
Cả mâm cơm sững lại. Người nói chính là Tùng – đứa con trai cả bà dồn hết hy sinh để ăn học thành người.
Đũa bà khựng lại giữa không trung, tay run run. Miếng cánh gà rơi xuống bát, tiếng chạm nghe khô khốc. Bà Hòa cúi đầu, không nói thêm lời nào.
Không khí nặng nề bao trùm. Vợ Tùng lúng túng gắp thức ăn cho con, Quân nhìn anh trai bằng ánh mắt bàng hoàng. Nhưng Tùng dường như không nhận ra mình vừa nói gì, vẫn thản nhiên gắp miếng thịt khác.
Đêm đó, bà Hòa nằm co ro trên chiếc giường tre. Câu nói “không kiếm tiền sao ăn nhiều” cứ văng vẳng bên tai. Bao năm bà bán mặt cho đất, bán lưng cho trời, chẳng lẽ công sức ấy không bằng một cánh gà?
Sáng hôm sau, bà âm thầm dậy sớm ra đồng, lưng còng cõng rơm, nước mắt lẫn trong mồ hôi. Trong lòng bà không chỉ là tủi thân mà còn là nỗi đau thấm thía: tình mẫu tử liệu có bị bào mòn bởi tiền bạc?
Quân – con trai út – thấy mẹ hốc hác liền gặng hỏi. Bà Hòa chỉ cười:– Mẹ già rồi, ăn ít cũng được. Con đừng bận tâm.
Nhưng đôi mắt đỏ hoe đã tố cáo tất cả.
Ít hôm sau, bà Hòa ngất xỉu ngoài vườn vì kiệt sức. Quân đưa mẹ vào viện, bác sĩ bảo bà suy nhược nặng, cần nghỉ ngơi. Lúc đó, Tùng mới vội vã về quê.
Trong bệnh viện, Quân không kìm được, lớn tiếng trách anh trai:– Anh có biết vì câu nói của anh mà mẹ suy sụp thế nào không? Mẹ cả đời hy sinh cho chúng ta, chưa từng giữ lại gì cho bản thân. Một cánh gà, một miếng thịt… cũng phải tính toán với mẹ sao?
Tùng sững người. Anh nhớ lại, đúng là mình đã buông lời cay nghiệt trong lúc nóng nảy. Nhưng chẳng lẽ chỉ một câu nói có thể khiến mẹ ra nông nỗi này?
Tối đó, y tá trao cho Tùng một cuốn sổ cũ mà mẹ gửi. Trong sổ, chi chít những dòng chữ nguệch ngoạc:
“Ngày… tháng… năm… bán được 50 nghìn, để dành đóng học phí cho Tùng.”“Ngày… tháng… năm… vay hàng xóm 2 triệu, nộp tiền ký túc cho Quân.”“Ngày… tháng… năm… mua thuốc cho mẹ, nhịn ăn một bữa.”
Những trang sổ ấy như nhát dao xoáy vào tim. Tùng ngồi chết lặng, lần đầu nhận ra: tất cả thành công của mình đều được đánh đổi bằng từng giọt mồ hôi, nước mắt, và cả bữa ăn thiếu thốn của mẹ.
Trong lúc Tùng day dứt, vợ anh bất ngờ lên tiếng:– Em giấu anh một chuyện. Thật ra, lâu nay mẹ vẫn âm thầm gửi tiền phụ giúp vợ chồng mình. Tháng nào bà cũng lén đưa cho em vài triệu, nói là “tiền bán rau, bán gà”. Em biết bà phải chắt chiu lắm mới có được, nhưng bà dặn không nói với anh.
Tùng choáng váng. Vậy là không những không “không kiếm ra tiền” như anh từng buông lời, mẹ còn âm thầm gánh vác, tiếp sức cho chính gia đình nhỏ của anh.
Anh bật khóc. Câu nói hôm ấy không chỉ làm tổn thương mẹ, mà còn là sự xúc phạm với tất cả tình thương vô bờ bến mà bà dành cho con.
Ngày bà Hòa xuất viện, cả nhà quây quần trong căn bếp cũ. Tùng đặt trước mặt mẹ một mâm cơm thịnh soạn, chính tay anh nấu. Trước ánh mắt ngạc nhiên của cả nhà, anh gắp cho mẹ một cánh gà, khẽ run giọng:
– Mẹ… con xin lỗi. Con sai rồi. Từ nay mẹ phải ăn nhiều hơn, không chỉ một cánh gà.
Bà Hòa rưng rưng, bàn tay gầy guộc run run cầm lấy miếng cánh. Bà không trách, chỉ thở dài:– Mẹ chẳng cần gì đâu, chỉ mong các con hiểu rằng, tình mẹ không thể cân đo bằng tiền bạc.
Quân ngồi cạnh, siết chặt tay mẹ. Không khí bữa cơm hôm ấy nặng trĩu nhưng cũng ấm áp hơn bao giờ hết.
Sau biến cố, Tùng thay đổi hẳn. Anh thường xuyên về quê, đỡ đần mẹ việc nhà. Những dịp lễ tết, anh không mua quà xa xỉ, mà chỉ đơn giản cùng vợ con ngồi ăn cơm với mẹ. Còn bà Hòa, ánh mắt đã bớt đượm buồn, bởi cuối cùng, bà cũng có được điều quý giá nhất: sự trân trọng từ chính đứa con trai từng làm bà đau khổ.
Chiếc cánh gà năm ấy trở thành vết thương khó quên, nhưng cũng là bước ngoặt để cả gia đình nhận ra: tình thân không được phép đem so sánh với giá trị vật chất, và lời nói đôi khi có sức nặng hơn cả nghìn cân.
Thông điệp
Có những nỗi đau không đến từ gánh nặng cơm áo, mà từ một câu nói vô tình của người thân. Khi con cái quên đi những hy sinh âm thầm của cha mẹ, thì chính lúc ấy, họ đánh mất đi gốc rễ tình thân. Hãy biết trân trọng, trước khi quá muộn.
