“Sếp cũ qua đời, cả cơ quan chỉ mình tôi đến viếng. Ngẫm thấy lòng người thật lạnh lẽo, bạc bẽo… Nhưng nửa năm sau, tôi bất ngờ được thăng chức nhờ ơn người đã mất.”
Chỉ vỏn vẹn một câu, nhưng đã chạm đến tận cùng cảm xúc: sự cô độc, tủi hờn nơi người đã khuất, và một phép màu nho nhỏ, một kết quả bất ngờ mà tưởng rằng chẳng liên quan. Câu chuyện không chỉ là về trách nhiệm nhỏ bé một cá nhân mà hé lộ sự khắc nghiệt của guồng máy công sở, sự vô tình của đông người, và điều kì diệu có thể đến từ một hành động đơn giản: biết ơn.
Trong một chi nhánh con nhỏ thuộc tập đoàn, ông Lâm đã gắn bó vị trí phó giám đốc suốt 15 năm. Dù luôn hết lòng vì công việc và cấp dưới, ông vẫn không một lần được thăng làm giám đốc. Áp lực, thất vọng có, nhưng ông sống rất ung dung: không trách móc, không than van, thậm chí vẫn âm thầm giúp đỡ mọi người một cách tỉ mỉ, hết lòng
Ông không phải là người quyền lực, nhưng được nhân viên và đồng nghiệp tin yêu. Ai cần chỉ đường, cần hỗ trợ, ông chẳng tiếc công sức. Vậy mà mọi nỗ lực đó chỉ như một hạt cát bay trong gió, chẳng gây được dư chấn gì.
Ông Lâm nghỉ hưu, về quê sống giản dị cùng mẹ. Năm, sáu năm sau, tin ông qua đời lặng lẽ đến mức hầu hết mọi người đều quên khuôn mặt ông. Công ty chỉ nhanh chóng đăng cáo phó qua chat nội bộ – một nội dung ngắn ngủi, không hơn, không kém. Không lời chia buồn, không người thăm viếng
Theo đúng quy chế, công ty nên cử đại diện tới viếng đám tang. Nhưng đám tang tổ chức cách công ty cả trăm cây số, mọi người đều thấy “đi xa mất thời gian, chẳng lợi lộc gì cả”. Vì thế, chẳng ai đến.
Là cấp dưới của ông Lâm, tôi chưa từng nhận được quá nhiều lợi ích đặc biệt; nhưng cũng không thể đời sống nhân văn xóa nhòa những điều ông đã dạy dỗ và truyền lại cho tôi. Một lần, khi tôi bị bỏ quên trong danh sách tham gia khóa đào tạo quan trọng, chính ông Lâm là người trực tiếp tìm gặp phòng nhân sự, thêm tên tôi. Ơn ấy tuy nhỏ nhưng mãi khắc ghi.
Khi nhận tin ông mất, tôi lập tức tổ chức đi viếng – nhưng không ai đi cùng. Tôi giữ đúng lời hứa với bản thân: đi một mình. Tôi chuẩn bị phong bì phúng viếng, lặng lẽ lên đường hàng trăm cây số đến quê ông. Không ai bên cạnh. Mọi ánh mắt dường như nghi ngờ, xa cách.
Ở đó, chỉ có gia đình ông, chủ yếu là hai mẹ con. Tôi giới thiệu là học trò cũ, từng được ông giúp trong công việc – con trai sếp (anh Học) tỏ ra rất bất ngờ, mấy lần run run. Anh quàng vai, cảm ơn tôi rối rít vì “có tình có nghĩa”, dù công ty không ai đến. Họ nhìn tôi dường như tìm thấy một sự an ủi nơi tuổi già cô đơn của ông Lâm.
Mẹ anh nhẹ nhàng nhận phong bì dù con trai từ chối, rồi ân cần gửi lại một “nửa xe đặc sản” làm tôi choáng – gấp mấy lần giá trị của phong bì. Trong giây lát, tôi cảm nhận được sự giản dị và lễ nghĩa, cũng như nét đẹp văn hóa ứng xử độc đáo nơi quê ông.
Trái tim tôi nhẹ bỗng. Hình như một sự tròn đầy đã được khép lại.
Sau khi đám tang qua đi, cuộc sống công sở lại tiếp tục khoảc lên yên lặng. Tôi không còn liên lạc gì với gia đình ông Lâm. Nhưng chỉ nửa năm sau, tin đồn vang lên: con trai ông – anh Học – giờ đã làm lãnh đạo chi nhánh công ty mẹ, sắp đến thăm và nghiên cứu chi nhánh chúng tôi
Không ai biết họ có mối quan hệ, hai cha con đều ăn nói nhẹ nhàng, kín đáo, không hề dùng danh tiếng để áp lực ai.
Khi anh Học đến, công ty lập tức nhộn nhịp. Ban lãnh đạo chạy đua chuẩn bị công văn, tài liệu, đưa ra kế hoạch trình bày… trong vòng hai tuần, cả văn phòng trở thành một tổ chức nghiên cứu hoạt động.
Cuối tiến trình nghiên cứu, sếp Học triệu tập một cuộc họp quan trọng với ban lãnh đạo. Tôi được giao ghi biên bản, trông có vẻ chỉ là nhiệm vụ hành chính.
Giữa cuộc họp, anh Học bất ngờ bảo tôi ra xe lấy “cuốn sổ mà sếp để quên”. Tôi loay hoay tới mãi, hỏi tài xế thì người đó cũng bối rối, chỉ đưa tôi một cuốn sổ trống trơn. Tôi còn bối rối hơn, mang lên đưa anh Học lặng lẽ. Mọi người đều bất ngờ không hiểu hèn gì.
Anh Học không giận. Cuộc họp tiếp tục, rồi kết thúc. Anh quay sang tôi, nhẹ nhàng nói: “Xin cảm ơn.” Không giải thích. Một sự thử thách nghiêm minh, để kiểm chứng: liệu nhân viên có dám vác cả cái vỏ rỗng lên, không câu nệ, không ngần ngại – và thể hiện cái tâm, cái nghiêm của mình?
Ba ngày sau cuộc họp, công ty tôi công bố bổ nhiệm lãnh đạo mới – đáng ngạc nhiên là… tôi được thăng chức . Ai cũng tò mò hỏi: Có quen biết gì với sếp Học không? Tôi chỉ mỉm cười – và giữ im lặng.
Đến lúc này, tôi mới chợt nhận ra: hành động chân trọng của tôi trong đám tang năm xưa – một minh chứng rằng tôi biết ơn, biết đối nhân xử thế, đã được ghi nhận, dù không bằng lời, nhưng bằng cách rất kín đáo và tinh tế.
Rồi câu chuyện được lan truyền: “Có câu: ‘Trồng hoa chẳng nở, cắm liễu liễu lại xanh.’” – Một hành động nhỏ nhưng nhân quả báo ứng không thể nói trước. Bài học giản dị: hãy làm việc tốt không vì lợi ích, hãy sống tử tế không vì danh vọng. Trời cao vẫn có mắt, nghề nghiệp có sự công bằng.
Tôi nghiệm rằng sự tử tế, biết ơn, dũng cảm vươn lên, không cam chịu áp lực vô danh… tất cả tạo nên nhân duyên kỳ diệu. Và trong một guồng máy vô cảm, ai biết tạo dấu ấn nhỏ của chính mình, sẽ không bị chìm khuất
Đêm đó, tôi mơ thấy mình ngồi bên bàn thờ sếp, nâng chén trà như nâng một lời cảm ơn khắc khoải. Đối với những người thầy đã mất, dù là sếp cũ, mỗi hành động của chúng ta đều là viên gạch tạo nên một con đường dài đầy ánh sáng cho tương lai.
Bạn cảm thấy thế nào khi một người nói lời cảm ơn bằng việc đơn độc đến viếng, không phải vì lợi, không vì danh? Tôi mong rằng câu chuyện này thúc giục bạn: đừng chờ đợi để kịp báo ơn, đừng né tránh trách nhiệm nhỏ bé – vì có thể, sẽ có phép màu hôm sau.
