Trời tháng sáu như thiêu như đốt. Cái oi bức ngoài trời hệt như có ai áp sát bếp lửa vào da thịt. Trong căn nhà hai tầng mái tôn ở ngoại ô, nhiệt kế điện tử treo trên tường nhảy số 40 độ. Không khí hầm hập khiến người khỏe mạnh còn uể oải, huống gì một bà cụ tám mươi tuổi xương cốt rệu rã.
Bà Thìn – mẹ chồng của Hạnh – nằm trên giường gỗ ở phòng tầng một. Con trai bà, anh Tuấn, vốn thương mẹ nên đã mua chiếc điều hòa loại tốt gắn trong phòng, dặn dò:– Mẹ cứ để bật cả ngày cho mát, trời này không chịu nổi đâu.
Bà cụ gật gù, ánh mắt ầng ậc nước. Ở tuổi này, bà chẳng còn mong gì hơn ngoài một chỗ nằm mát để dễ thở qua mùa nóng.
Nhưng điều Tuấn nói lại thành cái gai trong lòng Hạnh – vợ anh. Mỗi lần nhìn hóa đơn tiền điện gửi về, Hạnh lại nhíu mày. Cô vốn là người tính toán chặt chẽ, quen với cảnh chắt chiu từng đồng. Tháng vừa rồi, tiền điện vượt gấp đôi, gần bằng cả nửa tháng lương của cô. Hạnh bực bội: “Ở nhà có mỗi mẹ chồng, bật cả ngày thì có mà vỡ nợ!”
Thế là cô đặt hẹn giờ cho điều hòa. Hai tiếng thì tắt, dù bà Thìn đang mơ màng hay mồ hôi nhễ nhại. Khi bà rên khẽ, cô đáp tỉnh bơ:– Nóng thì bật quạt thêm, mẹ ạ. Tiền ăn cả tháng mẹ đưa có năm trăm nghìn, mà điện thì cứ bật cả ngày, tụi con xoay sao nổi?
Bà Thìn nghe, cắn môi không nói. Lưng bà ướt mồ hôi, nhưng mắt thì nhòe nước. Bà biết, thân già ăn nhờ ở đậu, không có tiếng nói trong căn nhà này. Nhưng lời bóng gió của con dâu vẫn cứa vào lòng.
Tuấn đi làm ca ngày, chỉ tối mới về. Thấy mẹ mệt, anh thắc mắc:– Sao mẹ không bật điều hòa?
Bà Thìn ngập ngừng:– Thì… mẹ bật chút thôi, sợ tốn kém…
Tuấn chau mày:– Con bảo mẹ đừng lo. Tiền bạc để làm gì nếu mẹ không được khỏe?
Nhưng vừa quay sang Hạnh, anh lại bắt gặp ánh mắt vợ liếc xéo, như trách móc. Không khí trong nhà căng như dây đàn.
Một buổi trưa, trời nóng đến mức mặt đường nhựa bốc khói. Bà Thìn nằm thiêm thiếp, mồ hôi vã ra như tắm. Điều hòa đã tắt từ lâu. Hạnh đang lúi húi trong bếp thì nghe tiếng rên. Cô thờ ơ, nghĩ bụng: “Bà ấy làm quá lên thôi.” Nhưng lát sau, im bặt.
Đến chiều, Tuấn về thì tá hỏa: mẹ ngất lịm. Anh bế bà vội vàng đưa đi cấp cứu. Bác sĩ bảo bà bị sốc nhiệt, may mà đưa đến kịp. Nếu muộn một chút, chưa chắc đã giữ được mạng.
Tuấn quay sang vợ, giọng gay gắt:– Em tắt điều hòa phải không?
Hạnh sững lại, tìm cách chống chế:– Thì… em chỉ muốn tiết kiệm. Tiền điện tháng nào cũng cao ngất, em chịu sao nổi. Mẹ đưa có năm trăm nghìn, còn bao nhiêu chi phí khác mình phải lo.
Tuấn giận tím mặt:– Em tính toán kiểu đó thì còn nghĩa tình gì? Đó là mẹ anh, mẹ em nữa, không phải người ngoài!
Lần đầu tiên trong mười năm hôn nhân, anh lớn tiếng đến thế. Hạnh im lặng, nhưng trong lòng sôi sục: “Anh thì dễ nói, tiền đâu phải một mình anh trả!”
Những ngày sau, không khí trong nhà lạnh lẽo chẳng kém gì điều hòa đang chạy. Tuấn dành thời gian chăm mẹ, cố giấu đi ánh mắt thất vọng nhìn vợ. Bà Thìn yếu hẳn, ít nói hơn, nhưng đôi khi lại khe khẽ:– Mẹ già rồi, phiền các con quá…
Nghe vậy, Tuấn nắm tay mẹ, nghẹn ngào. Còn Hạnh, mỗi lần bắt gặp cảnh ấy, tim cô dằn vặt nhưng miệng thì vẫn cứng.
Một buổi tối, Tuấn đưa Hạnh tờ giấy ghi chép chi tiêu. Anh bình thản nhưng giọng chua chát:– Đây là tiền anh kiếm được, trừ ăn uống, học phí con, vẫn còn dư. Chỉ cần bớt vài khoản mua sắm, đủ cho tiền điện cả mùa hè. Em nói mẹ đưa năm trăm nghìn không đủ… nhưng từ khi bà về đây, bà đã phụ mình trông cháu, lo cơm nước bao năm. Tính ra công lao, em trả nổi không?
Hạnh cứng họng. Những ký ức tràn về: bao lần cô đi làm về muộn, cơm canh đã nóng hổi do mẹ chồng nấu; bao lần con ốm, chính bà thức trắng đêm trông nom. Vậy mà cô chỉ nhìn vào mấy con số hóa đơn.
Đêm ấy, Hạnh nằm trằn trọc. Ngoài trời vẫn oi ả, ve sầu râm ran. Cô nghĩ đến thân hình gầy guộc của mẹ chồng dưới cái nóng bức, nghĩ đến ánh mắt thất vọng của chồng. Trong lòng, một lớp băng dần tan.
Sáng hôm sau, Hạnh mua ít chè hạt sen, đặt lên bàn:– Mẹ ăn cho mát, cho dễ ngủ.
Bà Thìn ngạc nhiên, mắt rưng rưng. Tuấn im lặng, chỉ khẽ thở dài.
Từ hôm đó, điều hòa phòng bà Thìn được bật cả ngày. Hạnh thôi hẹn giờ, thay vào đó tính toán cắt bớt những khoản chi không cần. Cô cũng chủ động trò chuyện với mẹ chồng, hỏi han sức khỏe. Ban đầu ngượng nghịu, nhưng rồi không khí trong nhà dần ấm lên.
Tháng sau, hóa đơn điện về. Vẫn cao. Hạnh nhìn con số, mỉm cười nhạt, rồi xếp vào ngăn tủ. Cô nhận ra, có những thứ không thể đem ra cân đong đo đếm. Tiền bạc có thể kiếm lại, nhưng tình thân một khi rạn nứt thì khó hàn gắn.
Mâu thuẫn mẹ chồng – con dâu tưởng chừng như không thể hóa giải, lại được tháo gỡ khi Hạnh nhận ra ý nghĩa thực sự của hai chữ “gia đình”. Tuấn yên lòng hơn khi thấy vợ đổi thay, còn bà Thìn, mỗi lần ngồi trong phòng mát rượi, nắm tay cháu nhỏ nô đùa, lại khẽ mỉm cười: “Thế này là đủ rồi.”
