Mảnh đất 500 m2 được người đàn ông Nam Định chia đôi cho hai cậu con trai. Kh.ông muốn con nào phải chịu gánh nặng chăm sóc mình khi tuổi già, ông Tới chọn s.ống luân phiên ở nhà hai con.
Nhưng đó là khởi đầu của chuỗi những ngày bi kịch của người cha 75 tuổi.
Trước kia ông ăn riêng nhưng khi về ở chung với các con, ông được yêu cầu góp t.iền ăn, t.iền điện. “Nhà chúng có 5 người nhưng mình tôi phải đóng một nửa”, ông Tới nói.
T.iền bạc thì ông có thể cố được nhưng cảnh mỗi khi có chuyện buồn bực, con trai và con dâu “chửi chó, mắng mèo” khiến ông s.ống trong thấp thỏm, luôn có cảm giác chúng mắng mỏ mình.
Dịp hè, gia đình con cả đi du lịch một tuần, ông Tới phải sang nhà con thứ. Cậu em đòi anh phải trả thêm t.iền chăm sóc bố vì “chưa tới lượt”. Người anh kh.ông chịu, mắng em là “bất hiếu”. Vụ xô xát khiến ông bố cả tháng kh.ông dám bước chân ra đường vì sợ dân làng c.hê cười.
“Tôi đã sai khi chia tài sản cho chúng sớm quá. Giờ kh.ông còn gì trong tay, con cái coi là gánh nặng mà cũng chưa đến ngày tàn hơi ra đi theo ông bà”, ông Tới nói.
Vợ chồng bà Ngọc Lan ở Thanh Hóa m.ất trắng căn nhà do sang tên sổ đỏ cho con trai l.àm ăn thua lỗ. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Từng tham gia nhiều vụ liên quan đến tài sản thừa kế, luật sư Diệp Năng Bình, trưởng Văn phòng luật sư Tinh th.ông luật cho rằng, việc chia tài sản sớm có thể là g.iải pháp đúng đắn với gia đình này nhưng cũng có thể là ngòi nổ rắc rối với gia đình khác.Thực tế đã chứng minh, tài sản thừa kế được chia sớm khi các con bắt đầu xây dựng sự n.ghiệp sẽ là đòn bẩy giúp phát triển t.ốt hơn, sớm ổn định kinh tế gia đình trẻ. Ngược lại, một s.ố cha mẹ khi kh.ông còn tài sản trong tay bị con coi là k.ẻ ăn bám tại chính ngôi nhà họ gây dựng cả đời.
“Thậm chí có người còn bị đuổi ra ngoài đường, con cái có lời nói kh.ông đúng mực khi tài sản đã chia hết. Chỉ khi pháp luật c.an thiệp mới đòi lại được tài sản do lỗi con cái gây ra”, ông Bình nói.
Bổ sung ý kiến của luật sư, chuyên gia kinh tế, PGS. TS Đỗ Minh Cương, nguyên g.iảng viên Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, nhiều gia đình coi chia thừa kế sớm là g.iải pháp hạn chế tránh tranh chấp và nếu có khúc mắc cũng dễ g.iải quyết hơn để lại di chúc.
Ông Cương cho rằng g.iải pháp chia thừa kế sớm chỉ phù hợp với những gia đình có con cái có đạo hiếu và biết cách phát triển tài sản. Tâm lý “của trời cho” khi nhận thừa kế dễ khiến nhiều người s.inh tâm lý lãng phí, kh.ông trân trọng những gì bản thân nhận được.
Ba năm trước, vợ chồng bà Ngọc Lan ở Thanh Hóa quyết định sang tên sổ đỏ cho con trai duy nhất khi người này l.àm ăn thua lỗ, cần vốn khởi n.ghiệp lại. Họ hàng, bạn bè ngăn cản nhưng người phụ nữ 64 tuổi khẳng định phải tin tưởng con cái, tặng tài sản cũng nên chọn đúng thời điểm.
“L.úc mình l.ú lẫn hoặc nằm liệt gi.ường thì ai chăm sóc ngoài con trai”, bà nói với chồng. “L.úc nó cần nhất, mình kh.ông giúp thì l.úc đau yếu nó l.àm sao chăm hết lòng được”.
Có t.iền thế chấp đất đai, thay vì chú tâm công việc, con trai bà Lan lại lao vào cờ bạc mong gỡ gạc t.iền l.àm ăn thua lỗ trước đó. Sau một năm, người này th.ông b.áo với bố mẹ “đã phá sản, nhà cửa m.ất sạch kh.ông còn gì”, sau đó trốn biệt tích. Bị xiết nhà, hai vợ chồng già r.ơi vào cảnh trắng tay, kh.ông chốn dung thân, phải s.ống nhờ nhà họ hàng, làng xóm.
Từ trường hợp của gia đình bà Lan, luật sư Diệp Năng Bình khuyên, khi bố mẹ có ý định chuyển giao một phần hay toàn bộ tài sản cũng nên có sự ràng buộc nhất định với quyền và nghĩa vụ của con cái. Ít nhất phải nhờ cá nhân, cơ quan chức năng l.àm chứng, giám sát thậm chí là xử lý nếu có vi phạm về việc quản lý, sử dụng tài sản thừa kế nhằm tránh những bi.ến cố có thể xảy ra như con cái lật lọng, xâm phạm đến quyền và lợi ích của cha mẹ.
“Như vậy, thay vì nghĩ đến việc chia tài sản thừa kế, cha mẹ nên nghĩ đến phương án lập di chúc”, luật sư nói. Trong Bộ luật Dân sự, di chúc có hiệu lực từ thời điểm mở thừa kế (thời điểm cha mẹ q.ua đ.ời). L.úc này, người thừa kế sẽ được hưởng phần di sản theo nội dung được nêu trong di chúc. Nếu kh.ông có, sau khi cha mẹ m.ất, tài sản thừa kế sẽ được phân chia theo quy định của pháp luật.
Khi l.àm di chúc, luật sư Bình lưu ý, cha mẹ kh.ông cần phải công khai cho con cái biết để tránh những tranh chấp kh.ông đáng có. Hơn nữa, pháp luật cũng cho phép cha mẹ có quyền sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế di chúc trước thời điểm mở thừa kế. Bổ sung thêm, chuyên gia kinh tế Đỗ Minh Cương cho rằng, dù thương con đến đâu khi bước vào tuổi xế chiều, cha mẹ vẫn nên giữ tài sản nhất định để chủ động cuộc s.ống cá nhân, phòng bi.ến cố có thể xảy ra. Chỉ nên cho con cái t.iền, tài sản trong trường hợp cha mẹ đã trích lập được quỹ dự phòng đủ an toàn. “Kh.ông để con cái phải lo về m.ặt tài chính cho cha mẹ khi về già cũng là một loại trách nhiệm”, ông Cương nói.
