Sáng ngày 18 tháng 10 năm 2023, không khí tại Trường Trung học Phổ thông Hoàng Minh, thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An, bỗng chốc trở nên ngột ngạt khi một sự thật kinh hoàng được phát hiện. Người bảo vệ trường, trong lúc mở cửa kho thiết bị tại khu nhà C để chuẩn bị cho buổi kiểm tra dụng cụ học tập, bất ngờ ngửi thấy một mùi hôi khó chịu bốc lên từ bên trong. Cánh cửa sắt của kho thường chỉ được chốt hờ để giáo viên và học sinh dễ dàng ra vào. Khi mở cửa, ông bảo vệ sững sờ khi phát hiện thi thể một nam sinh nằm bất động trên nền gạch lạnh lẽo, toàn thân đã cứng đờ. Bên cạnh cậu là vài tờ giấy vẽ dở dang, một chiếc điện thoại bị vỡ màn hình nhẹ, và không một dấu vết của sự giằng co hay đổ máu. Nạn nhân mặc đồng phục trường, áo sơ mi trắng thêu logo trường và quần tây xanh đậm.
Ngay lập tức, ông bảo vệ thông báo cho công an tỉnh Nghệ An qua đường dây nóng. Đội cảnh sát phường Quỳnh Xuân nhanh chóng có mặt, phong tỏa hiện trường và tiến hành xác minh. Danh tính nạn nhân được xác định: Trần Văn Hùng, 17 tuổi, học sinh lớp 11B3, một học sinh được đánh giá là thông minh, năng động nhưng tính cách khá bộc trực. Theo sổ điểm danh, Hùng có mặt tại trường vào sáng ngày 17 tháng 10, nhưng từ tiết thứ ba trở đi, cậu vắng mặt không rõ lý do. Không ai trong trường, từ giáo viên đến bạn bè, nhận thấy điều gì bất thường cho đến khi thi thể được tìm thấy.
Cảnh sát hình sự tỉnh Nghệ An phối hợp với đội pháp y nhanh chóng khám nghiệm tử thi ngay trong buổi sáng. Kết quả sơ bộ cho thấy: không có vết thương ngoài da, không có dấu hiệu bầm tím hay vật lộn. Mắt nạn nhân khép hờ, lưỡi thụt vào trong, cổ họng có dấu hiệu co thắt mạnh. Giả định ban đầu là tử vong do ngạt thở. Dựa trên mức độ cứng cơ và nhiệt độ thi thể, thời gian tử vong được xác định vào khoảng 8:30 đến 9:30 sáng ngày 17 tháng 10, tức là gần 24 giờ trước khi được phát hiện. Phòng thiết bị, nơi xảy ra vụ việc, là một khu vực ít người qua lại, thường chỉ được mở vào đầu tuần và khóa lại vào cuối tuần. Camera hành lang khu nhà C đã ngừng hoạt động từ ngày 14 tháng 10 do bảo trì, khiến việc điều tra gặp nhiều khó khăn.
Căn phòng thiết bị rộng chưa đầy 10 mét vuông, không có cửa sổ, chỉ có một lối ra vào duy nhất. Trong phòng, ba giá sắt chứa dụng cụ học tập, một bàn gỗ cũ kỹ, vài chiếc ghế nhựa xếp gọn, và một thùng đựng tranh vẽ phục vụ cho các hoạt động ngoại khóa. Không khí trong phòng bí bách, mùi hôi tanh nồng nặc. Thi thể Trần Văn Hùng nằm nghiêng về phía bên phải, đầu hướng vào góc tường, hai chân co nhẹ, tay trái đặt gần ngực, không có dấu hiệu co giật hay đau đớn. Xung quanh không có máu, không có vật dụng nào bị xáo trộn. Điều tra viên cao cấp Lê Văn Nam, thuộc Phòng Cảnh sát Hình sự tỉnh Nghệ An, nhận định rằng nạn nhân đã tử vong ngay tại chỗ, không bị di chuyển sau khi chết.
Chiếc điện thoại của Hùng, nằm cách thi thể khoảng một mét, được gửi ngay đến phòng kỹ thuật số để trích xuất dữ liệu. Hiện trường không có dấu vân tay lạ, không có dấu hiệu giằng co, và mọi vật dụng trong phòng đều ở vị trí ban đầu. Báo cáo pháp y xác nhận thời gian tử vong rơi vào khoảng 8:45 đến 9:45 sáng ngày 17 tháng 10, trùng với tiết học thứ tư của thời khóa biểu. Lớp 11B3 khi đó đang học môn Giáo dục Công dân ở tầng một, nhưng Hùng không có mặt trong danh sách điểm danh. Không ai thấy cậu rời lớp hay di chuyển lên tầng ba. Không có tiếng la hét, không có âm thanh bất thường. Vụ án nhanh chóng trở thành tâm điểm chú ý của cả thị xã Hoàng Mai, khiến mọi người đặt câu hỏi: Ai có thể ra tay tàn nhẫn với một học sinh ngay trong trường học, rồi rời đi như chưa từng có chuyện gì xảy ra?
Hùng là một học sinh có học lực tốt, tư duy nhanh nhạy, nhưng tính cách mạnh mẽ và đôi khi bốc đồng. Theo hồ sơ nhà trường, cậu từng bị kỷ luật hai lần vì gây gổ với bạn học và một lần viết bản kiểm điểm vì va chạm trong sân trường vào cuối năm lớp 10. Bạn bè nhận xét Hùng là người thẳng thắn, không ngại đối đầu khi bị xúc phạm, nhưng không phải học sinh hư hỏng hay liên quan đến các tệ nạn như ma túy hay cờ bạc. Tuy nhiên, Hùng có xu hướng phản ứng mạnh mẽ trước những lời công kích, đặc biệt khi liên quan đến người thân hoặc bạn bè thân thiết. Một số bạn học tiết lộ rằng Hùng từng tuyên bố: “Ai động vào người thân của tôi, tôi không để yên đâu.” Lời nói này, dù chỉ là bộc phát, đã vô tình khiến cậu trở thành tâm điểm của những mâu thuẫn âm thầm trong trường.
Trong quá trình điều tra, tổ chuyên án phát hiện rằng Trần Văn Hùng không phải là một học sinh dễ hòa đồng. Cậu thường xuyên xảy ra mâu thuẫn với bạn bè và thậm chí cả giáo viên. Một trong những mối quan hệ đáng chú ý nhất là với Lê Thị Ngọc, nữ sinh cùng lớp 11B3. Hùng và Ngọc công khai yêu nhau từ đầu năm lớp 11, thường xuyên xuất hiện cùng nhau trong các hoạt động nhóm và đi học chung. Mối quan hệ này, dù được nhiều bạn bè ủng hộ, lại là nguồn cơn của nhiều rắc rối.
Một nhân vật quan trọng trong câu chuyện là Phạm Minh Đức, bạn thân của Hùng từ thời cấp hai. Đức và Hùng từng rất thân thiết, nhưng mối quan hệ bắt đầu rạn nứt khi Hùng công khai yêu Ngọc. Một số bạn học tiết lộ rằng Đức từng có tình cảm đơn phương với Ngọc từ cuối năm lớp 10. Sau khi Hùng và Ngọc trở thành một cặp, Đức dần xa cách, thậm chí nhiều lần xảy ra tranh cãi gay gắt với Hùng. Một lần, sau giờ tan học, hai người suýt lao vào đánh nhau, nhưng vụ việc được giáo viên can thiệp kịp thời và giải quyết nội bộ.
Ngoài ra, Hùng còn có mâu thuẫn với một nhóm học sinh lớp 12C1, đứng đầu là Nguyễn Quốc Anh. Anh là đội trưởng đội bóng đá của trường và từng bị Hùng tố cáo về hành vi ăn chặn quỹ đội bóng. Mâu thuẫn này khiến Hùng trở thành cái gai trong mắt nhóm của Anh. Một tháng trước khi vụ án xảy ra, Hùng từng bị một nhóm thanh niên lạ mặt chặn đánh sau giờ tan học. Dù không bị thương nặng, vụ việc khiến bạn bè nghi ngờ rằng nhóm của Anh đứng sau. Tuy nhiên, không có bằng chứng cụ thể, và Hùng cũng không báo cáo với công an, chỉ nói ngắn gọn: “Tôi biết ai làm chuyện này.”
Tổ điều tra mở rộng phạm vi, kiểm tra các mối quan hệ ngoài trường của Hùng. Kết quả phân tích tài khoản mạng xã hội cho thấy Hùng từng tham gia một nhóm Telegram kín, nơi tập hợp nhiều học sinh và thanh niên ở khu vực Hoàng Mai. Nhóm này, dưới danh nghĩa chia sẻ thông tin học đường, thực chất lại thường xuyên đăng tải các nội dung bạo lực, như video đánh nhau hoặc tranh cãi. Trong một đoạn tin nhắn đã xóa được khôi phục, Hùng từng viết: “Ai đụng đến người yêu tao, tao sẽ không để yên.” Dù không có bằng chứng Hùng thuê người hành hung, nhưng ngôn từ đe dọa của cậu đã khiến cậu trở thành mục tiêu của những kẻ khác.
Một chi tiết đáng chú ý khác là vụ việc xảy ra vào chiều ngày 13 tháng 9, khi Hùng bị ba thanh niên bịt mặt tấn công gần khu dân cư. Vụ việc không gây thương tích nghiêm trọng, nhưng rõ ràng là một lời cảnh cáo. Camera an ninh gần đó ghi lại hình ảnh một chiếc xe máy màu đỏ không biển số chở ba người. Dựa trên vóc dáng và hành vi, công an khoanh vùng được nhóm thanh niên liên quan đến Nguyễn Quốc Anh. Khi được triệu tập, Anh thừa nhận từng thuê người ngoài trường để “dạy” Hùng một bài học, nhưng khẳng định không liên quan đến cái chết của cậu. Anh khai rằng hành động này chỉ nhằm dọa Hùng vì cậu đã xúc phạm bạn gái cũ của Anh, người từng có quan hệ tình cảm với Hùng trước khi chia tay.
Dữ liệu giao dịch cho thấy Anh đã chuyển 300.000 đồng qua ví điện tử cho nhóm thanh niên, nhưng không có bằng chứng cho thấy Anh ra lệnh hành hung nghiêm trọng. Hơn nữa, lịch sử định vị điện thoại của Anh cho thấy cậu có mặt tại một trung tâm luyện thi vào sáng ngày 17 tháng 10, thời điểm Hùng tử vong. Nhóm thanh niên được thuê cũng được xác minh là đã rời khỏi Nghệ An từ sáng sớm cùng ngày, không thể có mặt tại hiện trường. Dù vậy, mối quan hệ phức tạp giữa Anh, Hùng và bạn gái cũ khiến Anh trở thành nghi phạm tiềm năng trong mắt tổ điều tra.
Tổ điều tra tiếp tục phân tích dữ liệu từ chiếc điện thoại của Trần Văn Hùng. Sau nhiều giờ làm việc, phòng kỹ thuật số phát hiện một chi tiết bất ngờ: một tệp tin MP4 ẩn trong thư mục ảnh có tên “Mỹ thuật kỳ 1”. Khi giải mã, đoạn video dài 1 phút 45 giây hiện lên, ghi lại cảnh trong phòng họp giáo viên tại tầng ba. Hình ảnh mờ, nhưng âm thanh rõ ràng. Một giọng nữ cất lên: “Ai cho em quay? Xóa ngay, nếu không cô sẽ khiến em hối hận!” Người nữ trong video được xác định là cô Nguyễn Thị Lan, 35 tuổi, giáo viên môn Văn và là giáo viên chủ nhiệm lớp 11B3. Người nam xuất hiện trong video là thầy Phạm Văn Hưng, tổ trưởng tổ Xã hội.
Dữ liệu meta cho thấy video được quay vào khoảng cuối tháng 9 năm 2023. Đây là bằng chứng cho thấy Hùng đã vô tình ghi lại cảnh thân mật giữa hai giáo viên trong giờ trực ban, tại một khu vực không có camera giám sát. Thông tin này được báo cáo khẩn cấp lên ban giám hiệu và cơ quan điều tra. Cô Lan bị giám sát bí mật trong ba ngày trước khi được mời lên làm việc vào sáng ngày 24 tháng 10. Ban đầu, cô tỏ ra bình tĩnh, nhưng khi được cho xem đoạn video và nghe đoạn ghi âm, sắc mặt cô thay đổi rõ rệt. Cô thừa nhận từng gọi Hùng lên phòng thiết bị vào sáng ngày 17 tháng 10, với lý do kiểm tra tranh báo tường. Tuy nhiên, cô khẳng định chỉ muốn yêu cầu Hùng xóa đoạn video.
Trong biên bản làm việc, cô Lan khai rằng sau khi phát hiện Hùng quay lén, cô đã nhiều lần yêu cầu cậu xóa clip, nhưng Hùng không đồng ý. “Ánh mắt và thái độ của cậu ấy khiến tôi cảm thấy bị đe dọa,” cô nói. “Tôi chỉ muốn bảo vệ danh dự của mình.” Lời khai của cô bắt đầu trở nên mâu thuẫn khi tổ điều tra hỏi về những gì xảy ra trong phòng thiết bị. Cô thừa nhận đã mất kiểm soát khi Hùng từ chối xóa video và nói: “Cô không có quyền ra lệnh cho em.” Trong lúc hoảng loạn, cô đã bịt miệng Hùng bằng khăn giấy, khiến cậu ngã xuống và ngừng thở. Cô không gọi cấp cứu, mà kéo thi thể vào góc khuất, sắp xếp lại hiện trường, rồi rời đi như chưa có chuyện gì.
Chiều ngày 24 tháng 10, sau bốn giờ làm việc căng thẳng tại phòng cảnh sát hình sự, cô Nguyễn Thị Lan viết bản tự thú. Nét chữ run rẩy, từng dòng chữ như khắc sâu nỗi đau và sự hối hận. Cô khai rằng mình và thầy Hưng đã có mối quan hệ ngoài luồng trong gần một năm, dù cả hai đều đã có gia đình. Họ thường gặp nhau tại phòng họp tầng ba sau giờ dạy, nghĩ rằng không ai biết. Tuy nhiên, vào ngày 29 tháng 9, cô nghe thấy tiếng động lạ và phát hiện bóng dáng Hùng chạy ngang qua cửa. Ngày hôm sau, trong tập hồ sơ báo tường của Hùng, cô tìm thấy một bức vẽ trắng đen, mô tả hai người lớn ôm nhau trước bảng đen. Hình ảnh người nữ đeo kính, mặc áo dài, và người nam cài bút trong túi áo sơ mi khiến cô hiểu rằng Hùng đang gửi một thông điệp.
Trong nhiều ngày, cô Lan cố gắng tiếp cận Hùng, nhưng cậu luôn giữ im lặng. Sự im lặng ấy khiến cô rơi vào trạng thái hoảng loạn. Sáng ngày 17 tháng 10, cô nhắn tin cho Hùng qua tài khoản Messenger của lớp, yêu cầu cậu lên phòng thiết bị. Khi Hùng đến, cô đóng cửa và yêu cầu xóa video. Hùng đáp lại bằng một nụ cười khinh khỉnh và nói: “Cô muốn giữ danh dự thì nghỉ dạy đi. Em chưa tung clip, nhưng em sẽ không xóa.” Lời nói ấy khiến cô mất kiểm soát. Cô lao đến, dùng khăn giấy bịt miệng Hùng, và trong lúc giằng co, cậu ngã xuống và ngừng thở. Cô hoảng loạn, kéo thi thể vào góc phòng, sắp xếp lại hiện trường, rồi rời đi.
Lời thú tội của cô Lan khớp hoàn toàn với hiện trường và kết quả pháp y. Không có vết thương, không có dấu hiệu giằng co, và nguyên nhân tử vong là ngạt thở. Hung thủ không phải bạn học, không phải nhóm thanh niên ngoài trường, mà là một giáo viên đứng trên bục giảng mỗi ngày. Cô Lan bị bắt tạm giam ngay trong tối ngày 24 tháng 10 với tội danh giết người. Hồ sơ vụ án được hoàn tất trong 48 giờ, nhưng câu chuyện để lại nỗi ám ảnh sâu sắc cho cả cộng đồng.
Trong khi đó, thầy Phạm Văn Hưng, người xuất hiện trong đoạn video, nộp đơn xin nghỉ việc ngay sau khi vụ án được công khai. Trong bản tường trình, ông viết: “Tôi không liên quan trực tiếp đến cái chết của Hùng, nhưng tôi là một phần gián tiếp dẫn đến bi kịch này. Tôi không thể tiếp tục giảng dạy với gánh nặng lương tâm.” Đơn của ông được chấp thuận, và ông rời ngành giáo dục sau hơn 18 năm cống hiến.
Vụ án Trần Văn Hùng gây chấn động cả tỉnh Nghệ An. Ngày 26 tháng 10, Sở Giáo dục tỉnh tổ chức phiên họp khẩn cấp, yêu cầu Trường Trung học Phổ thông Hoàng Minh rà soát toàn bộ quy trình giám sát giáo viên và học sinh. Hệ thống camera nội bộ được nâng cấp, và các quy định về ra vào khu vực hành chính được siết chặt. Tang lễ của Hùng diễn ra lặng lẽ tại quê nhà ở xã Quỳnh Hải. Tiếng khóc nghẹn ngào của cha mẹ cậu, cả hai đều là giáo viên về hưu, khiến những người chứng kiến không khỏi xót xa.
Ngày 25 tháng 12 năm 2023, Tòa án Nhân dân tỉnh Nghệ An mở phiên xét xử bị cáo Nguyễn Thị Lan. Hội đồng xét xử tuyên phạt cô mức án tử hình vì tội cố ý giết người. Bản án khép lại một vụ án đau lòng, nhưng dư âm của nó vẫn kéo dài. Các trường học trong khu vực ban hành quy định mới, khuyến khích học sinh báo cáo mọi hành vi bất thường qua đường dây nóng bảo mật.
Vụ án Trần Văn Hùng không chỉ là câu chuyện về một cái chết oan uổng, mà còn là lời cảnh tỉnh về đạo đức, trách nhiệm và những lỗ hổng trong hệ thống giáo dục. Một học sinh dám ghi lại sự thật, nhưng thay vì được bảo vệ, cậu lại phải trả giá bằng chính mạng sống của mình. Danh dự không thể được bảo vệ bằng tội ác, và sự im lặng không bao giờ là giải pháp an toàn. Nếu chúng ta không đứng về phía những người dám nói sự thật, thì một ngày nào đó, sự im lặng sẽ trở thành tội ác.
