Ở quán cà phê nhỏ giữa lòng Hà Nội, một câu nói tưởng như vô tình đã xé toạc khoảng không yên bình buổi sáng chủ nhật. “Anh ăn cơm của em, ngủ ở nhà em, vậy mà hào phóng cho người khác tận 5 triệu. Giàu nhỉ?” – câu nói ấy không chỉ khiến mọi ánh mắt đổ dồn, mà còn làm trái tim anh nhói đau. Anh không biết, hành động tưởng như nhỏ bé của mình lại kéo theo một bí mật chôn giấu suốt nhiều năm trời…
Nguyễn Hùng – 42 tuổi, kỹ sư xây dựng – đã trải qua một cuộc hôn nhân tan vỡ cách đây 5 năm. Cuộc ly hôn với Thu – vợ cũ – diễn ra trong êm thấm, không con cái, không tranh chấp. Họ rời khỏi cuộc đời nhau nhẹ nhàng như hai người lạ đi lạc cùng một chuyến tàu.
Từ đó đến nay, Hùng không còn liên lạc với Thu cũng như nhà vợ cũ. Duy chỉ có bà Tư – mẹ vợ cũ – là người anh vẫn luôn canh cánh trong lòng. Bà sống một mình ở quê, làm nghề buôn đồng nát, tằn tiện từng đồng. Ngày trước, mỗi tháng Hùng đều gửi bà 4 triệu phụ giúp, như một cách bày tỏ lòng biết ơn với người từng xem anh như con ruột. Sau ly hôn, dù không còn ràng buộc, Hùng vẫn đôi lần lặng lẽ chuyển khoản cho bà, nhưng bà đã đổi số tài khoản, và anh không còn cách nào liên lạc.
Chủ nhật vừa qua, Hùng đưa vợ mới – Lan – đi cà phê tại một quán nhỏ trên phố Hào Nam. Trái ngược với Thu – người vợ cũ dịu dàng và nhẫn nhịn – Lan sắc sảo, quyết đoán, và có phần kiểm soát. Nhưng cô mang lại cho anh cảm giác mới mẻ, và điều đó đủ để anh gắn bó.
Họ đang nhâm nhi cà phê thì Hùng sững sờ khi nhìn thấy một dáng người quen thuộc lom khom bưng khay bát đũa ở góc quán. Là bà Tư. Gầy hơn trước nhiều, lưng còng, mái tóc điểm bạc, làn da sạm nắng. Bà đang làm thuê rửa bát tại chính quán cà phê mà anh ngồi.
Hùng đứng bật dậy, tiến về phía bà:
– Mẹ Tư?
Bà Tư khựng lại, đôi mắt nheo nheo nhìn Hùng rồi mở lớn kinh ngạc:
– Trời đất… Hùng đó hả con? Trời ơi, bao năm rồi…
Hùng nắm lấy tay bà, ấm nóng, run rẩy.
– Mẹ làm ở đây à? Con xin lỗi, mấy năm rồi con không tìm được mẹ…
Bà Tư cười hiền, giọng nghèn nghẹn:
– Không sao đâu con, mẹ già rồi, ai nhớ tới cũng mừng…
Không nói thêm, Hùng rút ví, lặng lẽ lấy ra 5 triệu – toàn bộ số tiền còn lại trong người – nhét vào tay bà:
– Mẹ cầm lấy, gọi là chút tiền phòng thân. Có gì cứ gọi con, số cũ vẫn dùng.
Đúng lúc ấy, từ phía bàn cà phê, giọng Lan vang lên như chém gió giữa buổi trưa hè:
– Ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng. Anh ăn cơm của em, ngủ ở nhà em, vậy mà hào phóng cho người khác tận 5 triệu. Giàu nhỉ?
Câu nói đanh thép rơi xuống, khiến cả quán quay lại nhìn. Vài ánh mắt mỉa mai, vài cái lắc đầu không nói. Hùng sững sờ. Mặt anh nóng bừng. Bà Tư cúi gằm, hai tay siết chặt tờ tiền.
Lan bước lại, kéo tay Hùng:
– Về. Anh có vẻ nhớ nhà vợ cũ quá nhỉ?
Nhưng giây sau, một giọng nói khác – nhỏ nhẹ mà đầy uy lực – cất lên khiến cả hai đứng khựng:
– Cô nói đúng. Tôi không phải gì với cậu ấy nữa, nhưng cậu ấy vẫn là ân nhân cứu mạng tôi. Cách đây 3 năm, tôi suýt chết vì đột quỵ nếu không có tiền viện phí đúng lúc của cậu Hùng. Giờ tôi sống được ngày nào là nhờ cậu ấy ngày đó. Cô nghĩ, 5 triệu đó là “cho người khác”, hay là trả lại nợ đời?
Lan nghẹn họng. Những người xung quanh im bặt. Hùng chết lặng. Anh không hề biết điều đó. Bà Tư lặng lẽ bước đi, để lại phía sau một khoảng trống im lặng ngột ngạt.
Trên đường về, không khí trong xe nặng như chì. Lan ngồi khoanh tay, ánh mắt lạnh như băng, miệng không nói một lời. Hùng nắm vô-lăng mà lòng ngổn ngang.
Đến trước cửa nhà, Lan bước xuống xe trước, không đợi Hùng, đi thẳng vào. Vừa mở cửa, cô buông một câu sắc lẻm:
– Từ mai, anh có thể đến nhà bà ấy mà ở, đỡ phải “ăn cơm nhà em, ngủ nhà em” như tôi lỡ lời nói ra.
Hùng thở dài, bước vào, khép cửa. Anh không cãi, không trách. Đơn giản vì sâu trong lòng, anh biết Lan không hoàn toàn sai – nhưng cô cũng chẳng hề hiểu anh.
Tối hôm đó, Hùng ngồi lặng một mình nơi ban công, ánh đèn vàng hắt xuống khu phố nhỏ yên ả. Câu nói của bà Tư cứ vang mãi trong đầu anh: “Nếu không có cậu, tôi chết rồi.”
Anh không nhớ chính xác mình đã chuyển tiền viện phí lúc nào. Có lẽ là lần cuối cùng anh còn giữ số tài khoản của bà. Một lần, đúng 3 năm trước, anh thấy một người ở bệnh viện huyện tên bà Tư trên trang tin quyên góp. Không chắc có phải mẹ vợ cũ hay không, nhưng anh vẫn gửi. Chỉ là… anh không biết mình đã cứu bà một mạng sống.
Lan mở cửa, bước ra, đứng phía sau anh. Giọng cô dịu hơn:
– Em xin lỗi… Lúc đó em tức quá. Nhưng em không hiểu… anh còn thương nhà vợ cũ à?
Hùng quay lại, giọng nhẹ như gió đêm:
– Không. Anh không thương… mà là biết ơn. Mẹ Tư từng coi anh như con ruột. Còn nhiều lúc, bà tốt với anh hơn cả mẹ đẻ mình. Khi anh mất việc năm đó, bà gửi gạo, gửi cá khô từ quê lên. Những thứ nhỏ thôi, nhưng anh nhớ mãi.
Lan im lặng. Cô không nói thêm, chỉ khẽ lùi vào nhà. Nhưng trong lòng cô, mầm ghen đã nhen nhóm từ lâu – và giờ đã bén rễ.
Vài ngày sau, Hùng quyết định về quê thăm bà Tư. Xã Đồng Lạc, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc – nơi những năm tháng đầu đời vợ chồng anh và Thu từng sống chung với mẹ.
Ngôi nhà nhỏ lợp mái tôn bạc màu, vườn trước mọc đầy rau sam và rau dền. Bà Tư đang lúi húi đun nước bằng bếp củi ngoài hiên. Thấy Hùng, bà mừng rỡ, mắt rơm rớm:
– Tưởng con không về nữa. Lâu lắm rồi nhà mình mới có người ghé.
Hùng ngồi xuống, rót chén nước trà còn đục khói. Gió đồng thổi mát rượi.
– Mẹ sống có vất vả lắm không?
Bà Tư cười, giọng khàn khàn:
– Già rồi, vất vả cũng quen. Chỉ buồn cái… con Thu từ ngày ly hôn, nó biệt tăm. Mẹ không biết nó ở đâu, làm gì, có sống tốt không. Lúc xưa, nó yếu đuối lắm…
Hùng lặng đi. Sau ly hôn, Thu chuyển vào Nam. Họ không liên lạc, anh cũng tôn trọng điều đó. Nhưng bây giờ, nỗi áy náy lạ lùng len lỏi trong tim anh.
Bà Tư ngập ngừng:
– Có lần mẹ nghe người ta bảo, con bé mắc bệnh gì đó, rồi bán hết đồ, đi biệt. Mẹ tìm mãi không ra…
Câu nói như nhát dao cắt vào lòng. Hùng ngồi thừ, chẳng nói gì. Bất giác, anh mở điện thoại, dò lại các email cũ. Trong một folder cũ kỹ tên “Thu”, có vài bức thư chưa đọc – từ 4 năm trước.
Một trong số đó viết:
“Anh Hùng, nếu anh đọc được thư này, thì em xin lỗi vì đã không nói sớm. Em bị ung thư máu, nhưng em không muốn anh thấy em trong bộ dạng tiều tụy. Em đã bán hết đồ, chuyển vào bệnh viện ở Bình Dương để điều trị bằng thuốc miễn phí. Em không trách anh điều gì cả, chỉ mong mẹ được bình yên. Nếu có thể, anh hãy tiếp tục giúp mẹ… như trước đây anh từng giúp em.”
Lá thư ngắn gọn, khô khốc, nhưng mỗi câu như hàng trăm mũi dao găm vào tim. Hùng ngồi lặng, nước mắt trào ra không kìm được.
Anh gấp thư lại, cất vào ví. Đêm ấy, anh ở lại quê. Ngủ trên chiếc phản gỗ ngày xưa hai vợ chồng từng nằm, trằn trọc mãi không yên.
Vài tuần sau, Lan dọn ra khỏi nhà. Không có cãi vã lớn, chỉ là khoảng cách đã quá rõ. Cô nói:
– Em không thể sống với một người mà trái tim anh ấy cứ quay về quá khứ.
Hùng không giữ. Có lẽ Lan đúng.
Anh chọn ở lại một mình, thường xuyên về quê chăm bà Tư. Căn nhà ấy trở thành nơi Hùng tìm về sau những xô bồ của cuộc sống. Và cũng ở nơi đó, vào một buổi chiều mưa, anh nhận được một cuộc gọi từ một số lạ:
– Anh Hùng phải không ạ? Em là điều dưỡng ở Bệnh viện Chợ Rẫy. Có bệnh nhân tên Nguyễn Thị Thu để lại số anh trong hồ sơ. Chị ấy hiện đang trong giai đoạn cuối. Anh có thể vào gặp?
Chuyến xe đêm ấy, Hùng lên đường không do dự. Mưa dội ướt kính xe, anh nhìn vào bóng mình phản chiếu mà lòng nặng trĩu. Gặp lại người cũ, không để hàn gắn, mà để nói một lời sau cuối.
