Gia đình tôi vốn dĩ không êm ấm như bề ngoài người ta vẫn tưởng. Tất cả bắt nguồn từ ông nội tôi – người đàn ông từng một thời giàu có, khét tiếng trong vùng vì “tay trắng dựng cơ đồ”, nhưng cũng nổi tiếng cố chấp và thiên vị.
Ông có ba người con trai: bố tôi – cả, chú hai, và chú út. Trong số đó, bố tôi hiền lành, chất phác, sống nhẫn nhịn. Chú hai cũng tự lập, có công việc riêng. Riêng chú út – cưng chiều từ nhỏ – được ông nội bao bọc đến mức chẳng cần nỗ lực nhiều mà vẫn dư dả.
Nhưng điều khiến tôi và mẹ khó hiểu nhất chính là: ông nội cho hết năm căn nhà mặt phố cho chú út, còn bố tôi không được gì.
Tôi từng nghe nhiều lần mẹ khóc thầm:“Cùng là con ruột, sao ông lại nỡ thiên vị đến thế? Nhà mình chẳng có nổi cái sổ đỏ, còn chú út một bước thành đại gia bất động sản.”
Bố tôi chỉ thở dài:“Thôi bà à, của cải rồi cũng là phù du. Mình còn sức khỏe, còn nhau, thế là đủ.”
Mẹ quay sang nhìn ông, vừa giận vừa thương:“Ông nhịn thì dễ, nhưng nghĩ đến sau này, con cái mình phải chịu thiệt. Lỡ ông có mệnh hệ gì, liệu còn chút công bằng nào không?”
Bố tôi im lặng, ánh mắt buồn sâu thẳm.
Rồi đến cái ngày định mệnh – tiệc thọ 80 tuổi của ông nội.
Đó là một buổi tiệc linh đình, khách khứa đông nghịt. Trên sân khấu, ông nội mặc áo dài gấm đỏ, ngồi ghế cao, bên cạnh là chú út và vợ con. Người ngoài nhìn vào cứ tưởng gia đình đoàn kết, hạnh phúc. Nhưng chỉ tôi và mẹ biết, trong lòng bố nặng trĩu.
Khi rượu đã ngà say, khách khứa tấm tắc chúc tụng, ông nội bỗng đứng lên, giọng dõng dạc:
“Hôm nay, nhân dịp thọ 80, tôi tuyên bố chuyện tài sản để khỏi anh em lục đục sau này. Năm căn nhà đã sang tên hết cho út rồi, tôi còn căn biệt thự này sẽ để lại cho… út nốt.”
Cả khán phòng như sững lại. Người ta xì xào, bàn tán. Mẹ tôi mặt tái nhợt, còn bố chỉ cúi gằm, đôi bàn tay run lên.
Nhưng bi kịch chưa dừng lại ở đó.
Ông nội vừa dứt lời, chú hai bất ngờ đứng bật dậy:“Bố! Sao bố có thể bất công đến thế? Anh cả cả đời phụng dưỡng, lo toan cho bố mẹ. Con thì tự lập. Còn út, bố cho hết. Bố còn coi chúng con là con nữa không?”
Tiếng bàn tán rộ lên. Ông nội đỏ mặt quát:“Câm ngay! Tài sản là của tao, tao cho ai thì cho. Đừng hỗn!”
Không khí căng như dây đàn. Lúc ấy, chú út – kẻ vốn ngồi im, mặt vênh váo – lại cười nhạt:“Anh hai đừng tham. Bố thương em, cho em, đó là phúc phận. Ai bảo anh bất tài, không được lòng bố?”
Câu nói như ngọn lửa đổ thêm dầu. Mẹ tôi đứng bật dậy, không kìm nén nổi:“Út! Mày ăn nói cho cẩn thận. Nếu không có anh cả nhường nhịn, liệu mày có ngày hôm nay không?”
Khách khứa nhốn nháo. Mọi ánh mắt đổ dồn về phía gia đình tôi.
Ngay khoảnh khắc ấy, điều kinh hoàng đã xảy ra.
Bố tôi – người hiền lành, nhẫn nhịn suốt mấy chục năm – bỗng đứng lên, giọng lạc đi:“Thưa bố, con chưa từng tranh giành. Nhưng hôm nay, trước bao nhiêu người, bố coi con không tồn tại. Nếu bố đã tuyệt tình như vậy, con cũng chẳng còn gì để giữ nữa.”
Nói rồi, bố rút trong túi ra một xấp giấy tờ cũ kỹ. Hóa ra, đó là toàn bộ giấy tờ đất từ thời ông bà cố để lại, bố giữ như kỷ vật.
Bố ném xấp giấy lên bàn tiệc, giọng uất nghẹn:“Đây là chứng cứ cho thấy căn biệt thự này vốn từ đời ông bà cố, không phải riêng bố. Nếu bố đã coi thường con, con sẽ nhờ pháp luật phân xử. Con không để vợ con, con cái mình bị chà đạp mãi thế này.”
Ông nội chết lặng, mặt cắt không còn giọt máu. Chú hai cũng bàng hoàng, còn chú út thì biến sắc, lắp bắp:“Anh… anh cả, anh định kiện bố sao?”
Bố nhìn thẳng vào mắt chú út:“Tao không kiện bố, nhưng tao sẽ đòi công bằng cho vợ con tao. Mày lấy hết nhà cửa, được. Nhưng tao sẽ không để mày và con cháu mày cười trên nỗi đau của gia đình tao nữa.”
Không khí náo loạn. Khách khứa lục tục ra về, ai cũng bàn tán chuyện “nhà giàu tan nát vì tài sản”.
Sau hôm đó, cả dòng họ dậy sóng. Người trách bố tôi “láo”, dám chống lại cha. Người lại khen ông can đảm, dám phá vỡ im lặng.
Ông nội thì đổ bệnh nặng. Trong cơn mê man, ông khóc, lẩm bẩm:“Cả ơi… bố sai rồi. Bố chỉ muốn giữ út bên cạnh… nhưng bố quên mất con cũng là máu mủ của bố…”
Bố tôi ngồi bên giường bệnh, lặng lẽ lau nước mắt. Mẹ nhìn cảnh ấy, lòng dậy lên nghìn nỗi xót xa.
Rồi ông nội qua đời, không kịp lập thêm di chúc nào khác.
Theo pháp luật, tài sản còn lại được chia đều. Chú út dù giãy giụa nhưng không thể nuốt trọn. Cuối cùng, mỗi anh em cũng nhận phần công bằng.
Ngày hạ huyệt, bố tôi thắp nén nhang, khấn khẽ:“Bố ơi, con chưa từng muốn tranh giành. Con chỉ muốn bố hiểu rằng, con cũng là con của bố, cũng cần được tôn trọng. Giá như bố nhận ra sớm hơn, gia đình đã chẳng nát như hôm nay.”
Gió thổi qua hàng tre, tiếng kèn trống tang lễ não nề. Mẹ nắm tay bố thật chặt, nước mắt rơi lặng lẽ.
Câu chuyện kết thúc trong nỗi buồn nhân văn:
Ông nội ra đi mang theo hối hận.
Bố tôi, lần đầu tiên trong đời, dám đứng lên đòi lại sự công bằng, không phải vì bản thân, mà vì gia đình.
Còn chú út, từ một kẻ được cưng chiều, giờ phải đối diện với ánh mắt dè bỉu của dòng họ, hiểu rằng tham lam chẳng đem lại hạnh phúc.
Tôi – người chứng kiến tất cả – chợt hiểu: Công bằng trong gia đình không phải chỉ là chia tài sản, mà là sự tôn trọng và tình thương. Một khi thiếu đi, mọi thứ còn lại chỉ là đổ nát.
