Hoàng hôn buông xuống, nhuộm đỏ cả một góc trời, rọi qua khung cửa sổ nhỏ, chiếu thẳng vào di ảnh người đàn ông trên bàn thờ. Anh mỉm cười, nụ cười vẫn hiền từ như ngày ấy, ngày mà Lan còn là cô gái 22 tuổi, tràn đầy mộng mơ. Đã 25 năm rồi, anh nhỉ? Hàng mi Lan chớp nhẹ, một giọt nước mắt lăn dài trên gò má hằn sâu những vết chân chim. Nước mắt của hạnh phúc, của sự mãn nguyện.
Căn nhà nhỏ đơn sơ, nơi vợ chồng cô đã từng sống, giờ không còn nữa. Thay vào đó là một ngôi nhà hai tầng khang trang, sơn màu vàng nhạt, nổi bật giữa xóm làng. Nó được xây bằng những viên gạch của yêu thương, của sự tri ân. Buổi sáng hôm ấy, trời trong xanh, nắng vàng như rót mật, cả làng ai nấy đều đổ về. Bốn người, bốn con người thành đạt, mặc những bộ vest lịch lãm, quỳ sụp xuống sân nhà. Họ không quỳ trước bàn thờ tổ tiên, mà quỳ trước một người phụ nữ gầy gò, mái tóc đã lốm đốm sợi bạc. Người phụ nữ ấy chính là Lan.
“Chị Hai ơi!” – Giọng Cường, đứa em út trong bốn anh em, vỡ òa – “Chúng em về rồi đây, về tạ ơn chị Hai. Nếu không có chị, chúng em không có ngày hôm nay!”
Bốn người con trai, đứa nào cũng cao lớn, thành đạt, giờ đây nức nở như những đứa trẻ. Lan nhìn họ, nhìn những gương mặt đã trưởng thành, nhìn những đôi mắt vẫn còn nguyên sự kính trọng, yêu thương. Tim cô như có dòng suối ấm chảy qua, bao nhiêu tủi hờn, bao nhiêu hy sinh, bao nhiêu nước mắt đã từng rơi, giờ tan biến hết.
Lan về làm dâu nhà anh khi cô vừa tròn 20. Tình yêu của họ giản dị mà sâu nặng. Hai năm sau, một tai nạn ập đến. Anh ra đi, bỏ lại Lan bơ vơ. Mấy tháng sau, bố mẹ chồng cô cũng lần lượt qua đời vì bạo bệnh. Cánh cửa tương lai như sập xuống trước mắt Lan. Cô bàng hoàng, đau đớn, nhưng nỗi đau ấy nhanh chóng bị thay thế bằng một gánh nặng khổng lồ: bốn đứa em chồng còn thơ dại. Đứa lớn nhất là Thắng mới 15, đứa út Cường vừa lên 8.
“Lan, con về nhà đi. Con còn trẻ, còn cả tương lai phía trước,” mẹ Lan khóc, van nài cô trở về.
“Không được, mẹ ạ. Em không thể bỏ lại các em ấy. Em đã hứa với anh ấy rồi,” Lan trả lời, giọng nói dứt khoát đến lạ.
Họ hàng ai nấy đều ra sức khuyên nhủ. “Con dại quá, Lan ơi! Trai tân còn không lo, giờ lại đâm đầu vào nuôi mấy đứa trẻ không máu mủ,” dì cô lắc đầu ngán ngẩm. Hàng xóm láng giềng thì thầm to nhỏ: “Chồng chết, lại đi nuôi em chồng, đúng là dại đến ngu muội!” Những lời nói ấy như những mũi kim châm vào tim Lan, nhưng cô không lùi bước. Nỗi đau mất chồng, tình thương với các em và một lời hứa với người đã khuất, tất cả đã cho cô sức mạnh. Cô sẽ không để các em bơ vơ. Cô sẽ làm tất cả để các em được ăn học tử tế.
Ngày qua ngày, năm qua năm, tuổi xuân của Lan trôi đi trong lặng lẽ. 25 năm, không phải là một quãng thời gian ngắn. Ban ngày, Lan ra đồng cấy lúa, cuốc đất. Buổi tối, cô lại thức khuya may vá, thêu thùa. Bốn đứa em lớn lên trong vòng tay yêu thương của Lan. Cô không bao giờ để các em thiếu thốn, dù chỉ là một bữa ăn. Những chiếc áo lành lặn, những bữa cơm đầy đủ, những cuốn sách giáo khoa, tất cả đều đổi bằng mồ hôi, nước mắt của Lan.
“Chị Hai ơi, chị đừng làm nữa, nghỉ đi. Chị ốm đấy,” Thắng, đứa em lớn, đã biết lo cho chị.
Lan mỉm cười, “Không sao đâu, Thắng. Chị khỏe mà. Các em cứ lo học hành cho tốt là chị vui rồi.”
Mỗi khi thấy bạn bè xúng xính váy áo đi chơi, đi hẹn hò, Lan cũng chạnh lòng. Cô cũng là phụ nữ, cũng có những rung động, những khát khao của tuổi trẻ. Nhưng nhìn bốn đứa em đang say sưa học bài, nhìn nụ cười ngây thơ của Cường, cô lại thấy lòng mình bình yên. Cuộc sống của cô là cuộc sống của họ. Hạnh phúc của cô là hạnh phúc của họ.
Rồi những đứa em lớn lên, lần lượt rời làng đi học đại học. Ngày tiễn các em, Lan đứng lặng lẽ ở cổng làng, nhìn theo bóng họ khuất dần. Nước mắt chảy ra, nhưng lần này là nước mắt của hy vọng. Cô tin rằng, những gì cô hy sinh sẽ được đền đáp xứng đáng.
Cuộc sống của Lan trở nên cô đơn hơn. Ngôi nhà nhỏ chỉ còn một mình cô. Ngày đi làm, tối về nhà, cô lại thắp nén hương, trò chuyện với di ảnh anh. “Các em lớn cả rồi anh ạ. Em đã giữ lời hứa với anh. Anh ở trên ấy có thấy không?” Lan thầm thì, giọng nghẹn ngào. Cô lại nhớ về những lời nói của người đời. “Giờ thì nó ở một mình, tội nghiệp chưa. Lúc trẻ thì ngu dại, giờ về già thì cô đơn.” Lan mặc kệ. Cô tin rằng, cuộc đời không phụ bạc những người sống tử tế.
Rồi một ngày, tiếng xe ô tô dừng lại trước cổng nhà Lan. Bốn chiếc xe sang trọng, từ bên trong, bốn người đàn ông thành đạt bước ra. Họ không ai khác chính là bốn đứa em của Lan. Thắng, giờ là một kiến trúc sư tài ba. Lộc, trở thành giám đốc một công ty lớn. Long, là một bác sĩ giỏi. Và Cường, cậu út ngày nào, giờ là một doanh nhân thành đạt.
Họ bước vào sân, nhìn ngôi nhà cũ kỹ, nhìn người chị gầy gò, đôi mắt đã mờ đi vì năm tháng. Họ không nói gì, chỉ quỳ sụp xuống.
“Chị Hai, chúng em xin lỗi vì đã để chị phải chờ đợi lâu đến vậy. Chúng em đã thành đạt, và giờ chúng em trở về, để tạ ơn chị.” Thắng nghẹn ngào.
Những người hàng xóm, những người từng chê trách Lan “ngu dại”, giờ lặng đi. Họ không nói nên lời. Họ chứng kiến lễ tri ân long trọng diễn ra ngay giữa sân nhà Lan. Một lễ tri ân không phải bằng tiền bạc, mà bằng cả tấm lòng. Bốn người đàn ông đứng lên, trịnh trọng mời Lan ra khỏi nhà.
“Chị Hai, chúng em đã chuẩn bị một món quà cho chị.” Cường nói, giọng đầy xúc động.
Mấy ngày sau, một đội thợ xây đã đến. Họ bắt tay vào xây dựng ngôi nhà mới cho Lan, một ngôi nhà khang trang, đẹp đẽ. Cả làng ai cũng bất ngờ, cũng cảm động. Người phụ nữ mà họ từng coi là “ngu dại”, giờ lại là người phụ nữ vĩ đại nhất.
Trong ngôi nhà mới, Lan ngồi bên cửa sổ, nhìn ra vườn. Hàng cau già, cây bưởi trĩu quả, tất cả vẫn còn đó, chỉ có ngôi nhà là đổi khác. Cô mỉm cười, một nụ cười mãn nguyện. Cuộc đời cô đã trải qua bao sóng gió, nhưng cuối cùng, hạnh phúc đã đến. Hạnh phúc không phải là một cuộc sống giàu sang, mà là sự bình yên trong tâm hồn, là tình yêu thương được đáp đền. Lan đã sống một cuộc đời đầy hy sinh, nhưng cô chưa bao giờ hối hận. Vì cô biết rằng, những gì cô đã làm không chỉ cho các em, mà còn cho chính mình. Cô đã sống một cuộc đời ý nghĩa.
Đêm ấy, sau khi mọi người đã ra về, Lan lên gác, mở cửa phòng ngủ. Trên tường, chiếc di ảnh của anh vẫn mỉm cười. Lan nhẹ nhàng thắp một nén hương.
“Anh ơi, anh thấy không? Các em đã trở về rồi. Ngôi nhà mới này là của anh và em, của cả gia đình mình. Em đã giữ lời hứa với anh. Cuộc đời em không có anh, nhưng em chưa bao giờ cảm thấy cô đơn. Tình yêu của anh, tình thương của các em, đã sưởi ấm trái tim em suốt 25 năm qua. Cảm ơn anh, cảm ơn cuộc đời.”
Nói rồi, Lan mỉm cười. Nụ cười hạnh phúc và mãn nguyện. Cô đã sống một cuộc đời trọn vẹn. Cô đã sống cho đi mà không mong nhận lại, và cuối cùng, cô đã nhận được tất cả. Cô là người phụ nữ vĩ đại trong mắt mọi người, nhưng trong lòng cô, cô chỉ là người vợ, người chị đã giữ trọn lời hứa.
