Căn biệt thự trên đỉnh đồi Đà Lạt lộng gió buổi sáng hôm ấy bỗng vang lên một cuộc điện thoại. Trong phút chốc, người đàn ông từng xuất hiện trên bìa tạp chí Forbes – Nguyễn Thành Long, tỷ phú công nghệ gốc Việt nổi danh toàn cầu – mặt tái nhợt như không còn giọt máu.
Anh đặt điện thoại xuống. Tin nhắn từ quê: “Ba mất. Về lo giỗ đầu. Mợ Tư với bé Na ở nhà chuồng bò…”
Lần đầu sau mười năm, anh trở lại mảnh đất nghèo miền Trung – nơi anh từng thề sẽ không bao giờ quay lại, càng không bao giờ tha thứ…
Nguyễn Thành Long sinh ra tại một làng quê nghèo ven sông thuộc tỉnh Quảng Ngãi. Gia đình anh nghèo, nghèo đến mức không có nổi một chiếc giường cho cả nhà ngủ. Mẹ mất sớm, ba anh – ông Tư Mẫn – một người đàn ông nông dân cục mịch, quanh năm cày sâu cuốc bẫm. Dù khắc khổ, ông luôn giữ vững đạo làm người, dạy Long rằng: “Không ai chọn được nơi sinh, nhưng có thể chọn cách sống tử tế với người thân.”
Năm Long 17 tuổi, anh đậu thủ khoa toàn tỉnh, nhận được học bổng toàn phần sang Mỹ học ngành công nghệ. Đó cũng là lần cuối cùng anh bước qua cổng làng. Ba ôm anh, dúi vào tay tờ giấy 500 nghìn nhà mới mượn nóng:
“Con đi. Ráng học thành tài. Quên quê không sao. Đừng quên mẹ con mất thế nào vì nghèo…”
Long bật khóc, hứa sẽ về. Nhưng rồi năm tháng cuốn anh đi
Tại Thung lũng Silicon, Long như cá gặp nước. Sau 7 năm, anh sáng lập công ty phần mềm có giá trị thị trường hàng tỷ USD. Anh lấy vợ – Lan, một cô gái Việt du học ngành thiết kế – và sinh con gái là bé Na.
Cuộc sống của họ tưởng như viên mãn. Nhưng Long chưa từng kể gì về quê hương. Khi Lan gợi ý về Việt Nam thăm gia đình, anh gạt đi:
“Nơi đó không còn gì ngoài khổ đau và bóng tối. Anh không muốn con gái sống lại những ký ức đó.”
Thế rồi đùng một cái, khi công ty đang chuẩn bị IPO, một cú điện thoại từ quê kéo anh trở về thực tại: Ba anh mất sau một cơn đột quỵ. Đám giỗ đầu không ai đứng ra lo. Nhưng điều khiến anh chết lặng là vế sau trong tin nhắn:
“Vợ mày với con bé đang ở trong chuồng bò, không dám ra khỏi làng.”
Long thẫn thờ.
Lan về Việt Nam khi nào? Vì sao cô không nói gì? Và vì lẽ gì hai người phụ nữ quan trọng nhất đời anh lại trú thân trong chuồng bò?
Chuyến bay từ San Francisco đến Sài Gòn, rồi nối chuyến về sân bay Chu Lai là hành trình dài nhất trong đời Long. Anh thuê xe riêng, né tránh truyền thông. Về đến đầu làng, chiếc Mercedes lặng lẽ dừng lại trước cánh đồng lúa đang vào mùa gặt.
Những đứa trẻ chạy chơi gọi nhau:
“Thằng Long, thằng Long con ông Tư về kìa!”
“Nó giàu dữ ha, đi xe như ông chủ tỉnh!”
Long bước xuống xe, mặc vest đen, giày da, mà cảm thấy lấm lem như đứa trẻ lạc lối. Người làng không ai dám bắt chuyện, chỉ lấm lét nhìn.
Anh tiến về căn nhà tranh cũ kỹ của ba, nhưng cửa đóng im ỉm, chỉ còn một vệt rơm rạ dẫn về phía chuồng bò phía sau.
Trong ánh chiều nhạt nắng, Long lặng lẽ bước về phía chuồng bò. Tiếng ai hát ru khe khẽ:
“Ầu ơ… ví dầu cầu ván đóng đinh…”
Là giọng Lan.
Bên trong, cô ngồi ôm con gái trên tấm chiếu rách, cạnh một cái máng bò cũ lót rơm. Bé Na mặt lem nhem, vừa ngủ vừa ho. Lan thì tiều tụy, tóc rối bù.
Long chết sững.
“Lan!” Anh gọi khẽ. Cô giật mình, mắt đỏ hoe.
