Nhà tôi nghèo lắm. Ở cái làng heo hút giữa vùng trung du này, mấy chục năm qua chưa thấy nhà nào khổ như nhà tôi. Chồng mất sớm vì tai nạn lao động, một mình tôi gồng gánh nuôi hai đứa con. Cái Hằng thì lấy chồng xa, thằng Dũng – con trai út – học hết cấp ba rồi quyết định nghỉ để đi làm phụ giúp mẹ. Thằng bé lầm lì, ít nói, nhưng có hiếu.
Mấy năm trước, nó bảo tôi:
– Mẹ ạ, con muốn đi xuất khẩu lao động. Ở làng mình mà cứ làm nông mãi thì không ngóc đầu lên nổi đâu. Con đi vài năm, có tiền rồi về lo cho mẹ.
Lúc đầu tôi không đồng ý, nhưng nó cứ nằn nì, rồi lặng lẽ vay ngân hàng, cắm cả sổ đỏ để đóng tiền đi Nhật. Tôi vừa khóc vừa tiễn con ra sân bay, dặn nó trăm điều. Nó chỉ cười rồi ôm chặt tôi:
– Mẹ đợi con về, mẹ nhé.
Năm năm trôi qua. Thằng Dũng vẫn đều đặn gửi tiền về trả nợ. Căn nhà cũ dột nát được sửa sang lại, mái tôn mới sáng loáng, có cả máy giặt, tủ lạnh. Hàng xóm bắt đầu nhìn tôi bằng ánh mắt khác. Ai cũng khen: “Chị Tám mát tay, sinh được đứa con có hiếu.”
Rồi một hôm nó gọi về qua video, bảo:
– Mẹ ơi, cuối tháng này con về. Mà… con dắt theo bạn gái. Con định cưới luôn.
Tôi há hốc mồm.
– Bạn gái á? Ở đâu? Là người Việt à?
– Dạ… không mẹ ơi. Là người Ba Lan. Cô ấy tên là Marta.
Tôi suýt đánh rơi điện thoại. Nhưng nhìn gương mặt nó, rạng rỡ và hạnh phúc, tôi lại mềm lòng. “Thôi thì con nó thương là được. Tây hay ta gì cũng là người.”
Hôm Dũng về, cả làng kéo ra xem. Tôi còn chưa ra đến cổng đã nghe xôn xao:
– Mẹ ơi, cô ấy đẹp như búp bê luôn!
– Trắng ơi là trắng, mắt xanh như biển!
– Đúng là trai làng ta có số làm rể Tây!
Tôi ngó ra, tim đập thình thịch. Con trai tôi ngày nào đen nhẻm giờ cao to, trắng trẻo. Nhưng người làm tôi choáng váng là cô gái đi bên cạnh – Marta – cao ráo, tóc vàng óng, má lúm đồng tiền, cười rạng rỡ như ánh nắng. Nó líu lo chào tôi bằng tiếng Việt còn lơ lớ:
– Con chào mẹ… mẹ ơi, con là Marta.
Tôi cười méo xệch, chưa kịp nói gì đã thấy bà con xúm lại hỏi han, khen ngợi. Dũng nắm tay Marta, tự hào như khoe chiến tích.
Tối hôm ấy, nhà tôi như có hội. Bà con tới chơi, ăn mừng. Ai cũng tò mò, hỏi chuyện Dũng và Marta quen nhau ra sao. Dũng kể:
– Con quen Marta khi làm thêm ở một xưởng sản xuất thủy tinh. Cô ấy là kỹ sư thiết kế, đến hướng dẫn kỹ thuật. Ban đầu chỉ là đồng nghiệp, rồi dần dần thương nhau…
Marta không hiểu hết, nhưng nhìn ánh mắt hai đứa thì ai cũng gật gù: “Yêu thật rồi.”
Dũng bảo:
– Mẹ ơi, tụi con tính cưới ngay trong tháng. Marta chỉ ở Việt Nam 2 tháng thôi, rồi tụi con về Ba Lan làm việc tiếp.
Tôi lo lắng: “Liệu có vội quá không con?”
– Mẹ yên tâm. Con suy nghĩ kỹ rồi.
Tôi đành gật đầu. Cả đời khổ vì con, giờ con hạnh phúc là tôi mãn nguyện.
Nhưng mọi chuyện bắt đầu từ đêm hôm đó.
Tầm hơn 11 giờ đêm, khi tôi đang ngủ thì nghe tiếng hét thất thanh vang lên từ phòng Dũng. Tiếng ghế đổ, tiếng đập cửa rầm rầm, tiếng gào khản cổ của Marta lẫn tiếng Dũng la: “Mẹ ơi! Mẹ ơi mở cửa!”
Tôi hốt hoảng bật dậy, chạy sộc lên. Cửa phòng bị khóa bên trong. Tôi đập cửa:
– Có chuyện gì thế? Dũng? Marta?
Không có ai trả lời, chỉ nghe tiếng thút thít. Tôi run rẩy chạy xuống nhà lấy dao, cạy ổ khóa. Vừa mở cửa ra thì thấy Dũng đang ôm Marta – cô ấy ngồi bệt dưới đất, mặt trắng bệch, run như cầy sấy. Tay cô ấy có vết xước đỏ, môi tím tái.
Dũng hổn hển nhìn tôi, mắt rơm rớm nước:
– Mẹ… Marta bị hoảng loạn. Cô ấy có… sang chấn tâm lý.
Tôi chết sững.
Sáng hôm sau, sau khi Marta bình tĩnh lại, Dũng mới kể:
– Mẹ ơi, Marta từng bị l/ạ/m d/ụ/ng lúc nhỏ… bởi chính b//ố d/ượng. Chuyện đó ám ảnh cô ấy suốt tuổi thơ. Cô ấy tưởng đã vượt qua, nhưng khi tụi con gần gũi thì… ký ức kinh hoàng tràn về.
Tôi bàng hoàng. Nhìn Marta ngồi ngoài hiên, ôm gối nhìn xa xăm, tôi không cầm được nước mắt. Một cô gái xinh đẹp, học thức, lại mang trong mình vết thương sâu đến thế.
Dũng nói:
– Mẹ ơi, con không quan tâm quá khứ của cô ấy. Con chỉ thương cô ấy nhiều hơn. Nhưng con sợ… nếu cô ấy không chữa lành được, tụi con không thể có hạnh phúc trọn vẹn.
Tôi thở dài. Lần đầu tiên tôi cảm nhận rõ ràng: yêu một người không phải chỉ là cùng nắm tay đi giữa hoa hồng, mà là dám nắm tay họ khi họ đứng giữa vực sâu.
Mấy ngày sau, cả làng xôn xao: “Nghe nói con dâu bà Tám có vấn đề thần kinh!” Có người còn xì xào: “Tây gì mà hét toáng lên giữa đêm? Chắc nghiện!” Tôi nghe mà nhức óc. Dũng thì giận lắm, muốn đưa Marta về sớm.
Tôi ngăn lại:
– Không! Nó chưa là con dâu chính thức, nhưng là người con thương. Mẹ không để ai xúc phạm nó.
Tôi đi từng nhà, giải thích, kể sự thật – không né tránh. Nhiều người cảm động, có bà còn khóc:
– Tội nghiệp con bé. Đẹp thế mà khổ thế!
Từ đó, bà con nhìn Marta khác đi. Không còn là sự hiếu kỳ, mà là cảm thông.
Dũng quyết định đưa Marta đi khám ở Hà Nội. May mắn, Marta gặp được bác sĩ tâm lý giỏi, người từng tu nghiệp ở châu Âu. Sau vài buổi trị liệu, Marta vui vẻ hơn, dạn dĩ hơn. Có lần cô ấy nắm tay tôi, nói bằng tiếng Việt ngập ngừng:
– Con… cảm ơn mẹ. Ở đây… là nhà.
Tôi bật khóc.
Đám cưới diễn ra giản dị nhưng ấm cúng. Dũng mặc áo dài, Marta mặc áo dài đỏ truyền thống – cô ấy học cách chắp tay cúi chào, dọn mâm cỗ, đi từng bàn mời rượu. Cả làng rưng rưng. Một đám cưới không phải vì giàu sang, mà vì hai trái tim tìm được nhau giữa những tổn thương.
Trước khi bay về Ba Lan, Marta ôm tôi thật lâu:
– Mẹ là mẹ thật của con rồi… Mẹ nhớ giữ gìn sức khỏe, con sẽ viết thư về thường xuyên!
Tôi chỉ cười, mắt cay xè.
Mấy tháng sau, tôi nhận được thư tay từ Ba Lan – là thư của Marta. Trong thư, cô ấy kể: “Con đang học tiếng Việt, còn Dũng thì học nấu món ăn quê hương. Tụi con định vài năm nữa sẽ về hẳn Việt Nam, mở lớp dạy thủy tinh nghệ thuật ở quê mình.”
Tôi ngồi đọc thư, tay run run. Ngoài sân, nắng vàng như mật. Tôi nhắm mắt, nghe tiếng chim hót, lòng an yên lạ kỳ.
Một cô gái tưởng đã mất niềm tin vào cuộc sống, cuối cùng lại tìm thấy bình yên ở một làng quê nghèo. Và con trai tôi – đứa bé gầy còm năm nào – giờ đã đủ vững chãi để che chở cho người khác.
Cuộc đời này, đôi khi cần một tiếng hét giữa đêm để đánh thức lòng trắc ẩn nơi con người. Và rồi, từ những đổ vỡ, yêu thương sẽ chồi lên như mầm non sau cơn mưa.
