Gia đình anh Minh sống trong một căn nhà khang trang ở vùng ven đô. Mọi thứ đều có vẻ êm đềm, ngoại trừ mối quan hệ âm ỉ căng thẳng giữa vợ anh – chị Lan – và mẹ chồng, bà Năm.
Chị Lan là người có học, làm trong ngành y tế, luôn cẩn thận với từng giọt sữa cho con. Từ lúc sinh bé Mít, chị chọn mua sữa bột nhập khẩu chính hãng từ Đức, Pháp – thứ chị tin tưởng vì thành phần dinh dưỡng rõ ràng và phù hợp thể trạng trẻ.
Nhưng bà Năm thì khác. Bà vốn gốc nông thôn, luôn tin rằng “sữa ngoại toàn hóa chất”, “mình nuôi 5 đứa bằng nước cơm cũng lớn, cần gì thứ độc hại nước ngoài đó”. Bà lén vứt sữa đi nhiều lần, thậm chí có lúc còn trộn nước cháo loãng vào bình rồi bảo cháu “uống vậy mới mát ruột”.
Chị Lan tức nghẹn họng nhưng không muốn làm to chuyện với chồng, đành khóa kỹ tủ lạnh, cất sữa riêng. Nhưng mỗi khi chị vắng nhà, bà vẫn lục ra được. Những hộp sữa ngoại trị giá cả triệu bạc cứ đều đặn “biến mất”. Ai cũng nghĩ bà mang đi cho… đến một hôm, sự thật lộ ra.
Hôm đó, có một người đàn ông lạ mặt gõ cửa xin đào đất vườn. Ông ta là chuyên gia môi trường của một tổ chức phi lợi nhuận, nói rằng đang khảo sát mức độ ô nhiễm vi sinh ở khu dân cư. Gia đình đồng ý cho ông khảo sát thử góc vườn – nơi bà Năm thường ra phơi rau và trồng vài luống cải.
Chỉ chưa đến 10 phút đào, ông lặng người.
Dưới lớp đất, là hàng chục vỏ lon và hộp sữa bột nhập khẩu nguyên vẹn, nhiều hộp còn hạn sử dụng. Có hộp đã rỉ sét, sữa khô vón cục bên trong; có hộp bị kiến bu kín; tất cả chôn ngổn ngang như một hố rác công nghiệp nhỏ.
Kinh hoàng hơn, ông chuyên gia nói một câu khiến cả nhà chết lặng:
– Mức nitrat và kim loại nặng ở khu đất này cao bất thường. Có dấu hiệu rò rỉ từ sữa bột – đặc biệt các loại có thành phần bổ sung vi khoáng – có thể làm đất nhiễm độc kéo dài.
Cả gia đình tái mặt. Nhưng điều gây tranh cãi không phải chỉ là môi trường.
Ông còn cho biết: “Nếu gia đình có trồng rau ở đây, đừng để trẻ nhỏ ăn. Nhiễm kim loại nặng từ thực vật tích tụ lâu ngày có thể ảnh hưởng đến phát triển thần kinh.”
Chị Lan gào lên trong nghẹn ngào:
– Bà bắt con tôi uống cháo loãng, rồi lại hái rau từ cái đất này nấu cháo cho nó? Bà đang nuôi cháu… hay đầu độc nó?
Bà Năm ngồi sụp xuống, lẩm bẩm:
– Tao chỉ muốn tốt cho cháu, không muốn nó uống thứ độc ngoại… không ngờ…
Câu chuyện sau đó lên mạng xã hội. Người thì chỉ trích chị Lan “vô đạo khi vạch mặt mẹ chồng”, kẻ thì bênh chị “có bằng chứng khoa học mà bà vẫn mê tín cố chấp”. Một bên đòi bỏ tù bà vì coi thường sức khỏe cháu nhỏ, một bên lại thương bà “chỉ vì yêu cháu mà hành động dại dột”.
Dư luận chia rẽ. Nhưng hậu quả thì không chia được: bé Mít bắt đầu có dấu hiệu chậm tăng trưởng, phải đi khám chuyên khoa dinh dưỡng thần kinh.
Gia đình từ đó không còn bình yên.
Và cái góc vườn ấy – nơi từng bị xem là “ổ hóa chất ngoại” – giờ chỉ còn trơ đất cằn và im lặng. Nhưng sự im lặng ấy… lại là thứ khiến người ta phải nhớ suốt đời.
