Tôi tên Hạnh, ba mươi ba tuổi, đã có chồng và một bé trai lên bốn. Cuộc sống hôn nhân của tôi chưa bao giờ êm ả, phần nhiều bởi mẹ chồng – bà Sáu. Chồng tôi hiền lành, chăm chỉ, nhưng nhu nhược, chẳng bao giờ dám trái ý mẹ.
Mấy tháng trước, mẹ ruột tôi bán một mảnh đất ở quê, chia đều cho các con gái một khoản để phòng thân. Tôi nhận được ba trăm triệu. Với tôi, đó là cả một khoản lớn, có thể giúp gia đình nhỏ bước qua những ngày chật vật. Tôi chưa kịp tính chuyện gửi tiết kiệm thì chuyện không ngờ xảy ra.
Ngày ấy, tôi vừa về đến nhà, bà Sáu gọi vào phòng, mặt hằm hằm:– Nghe đâu mẹ mày vừa bán đất, chia phần cho mày hả?
Tôi thoáng rùng mình. Tôi không hiểu sao bà biết nhanh đến thế. Tôi ậm ừ:– Dạ… có, mẹ con chia đều cho các chị em.
Bà nhìn tôi chằm chằm, rồi gằn giọng:– Tốt! Vậy thì mày đem số tiền ấy trả nợ cho thằng Tùng (em chồng tôi). Nó đang thiếu một tỷ, chủ nợ dí sát rồi. Coi như chị giúp em.
Tôi sững sờ. Một tỷ? Trong khi tôi chỉ có ba trăm triệu! Tôi lắp bắp:– Con… con không thể. Số tiền ấy mẹ con cho riêng, để phòng khi hoạn nạn.
Bà đập tay xuống bàn:– Hoạn nạn của em chồng mày chẳng lẽ không tính là hoạn nạn? Nhà này là một, máu mủ ruột rà, mày về làm dâu thì phải gánh vác!
Tối ấy, tôi nói chuyện với chồng. Anh im lặng thật lâu rồi thở dài:– Hay mình đưa trước ba trăm triệu, còn lại tính sau, kẻo má làm lớn chuyện.
Tôi thấy đắng nghẹn. Anh lúc nào cũng thế, chỉ biết nghe mẹ. Nhưng tôi không muốn gia đình ầm ĩ nên miễn cưỡng đưa tiền.
Tưởng mọi chuyện xong xuôi, nào ngờ ba hôm sau, bà Sáu lại ghé phòng tôi:– Chuyện nợ của thằng Tùng tạm ổn, nhưng nó cần thêm hai trăm triệu để làm ăn lại. Mày lo đi!
Lần này tôi không kìm được nữa:– Con đã đưa hết rồi, lấy đâu ra nữa. Mẹ nghĩ con là cái máy in tiền sao?
Bà trừng mắt:– Tao không cần biết! Nhà này ăn chung, sống chung. Mày không giúp thì để tao nói với hàng xóm xem, con dâu bất hiếu như mày thế nào!
Tôi run rẩy. Bao nhiêu năm làm dâu, tôi đã nhẫn nhịn, chịu đựng đủ. Nhưng lần này, lòng tôi như có ngọn lửa bùng lên.
Đêm ấy, tôi suy nghĩ rất lâu. Tôi nhớ đến lời mẹ ruột: “Tiền bạc chỉ là thứ ngoài thân, điều quan trọng là con phải sống ngẩng cao đầu, đừng để ai coi khinh.” Và rồi, tôi quyết định làm một việc chưa từng dám nghĩ.
Sáng hôm sau, tôi đến ngân hàng, rút toàn bộ sổ tiết kiệm còn lại của hai vợ chồng. Không nhiều, chỉ hơn trăm triệu. Tôi ôm con về nhà ngoại. Đặt con trai lên giường, tôi nói với mẹ:– Con không chịu đựng nổi nữa. Con sẽ tự lo lấy cuộc sống của mình, không thể bị nhà chồng hút máu mãi.
Mẹ tôi nắm tay tôi, mắt buồn nhưng kiên quyết:– Mẹ đã chờ ngày này. Con phải tự cứu mình thôi.
Tôi thuê một căn phòng nhỏ gần chỗ làm, bắt đầu cuộc sống mới. Tôi để lại cho chồng một lá thư:
“Anh, em đã cố gắng vì gia đình này, nhưng mẹ anh không coi em là con người. Em không thể để con lớn lên trong cảnh chứng kiến mẹ nó bị coi rẻ. Nếu anh thực sự thương vợ con, hãy lựa chọn. Còn không, coi như chúng ta dừng lại.”
Khi tôi đi, bà Sáu vẫn nghĩ tôi chỉ dỗi, vài hôm sẽ quay về. Nhưng vài ngày sau, ngân hàng gọi cho chồng tôi, thông báo khoản vay đứng tên anh đã đến hạn mà không có khả năng trả. Anh tá hỏa mới biết, hóa ra trong lúc anh mải nghe lời mẹ, bà Sáu đã lén mượn danh anh vay tiền cho em trai, lấy sổ đỏ thế chấp.
Chồng tôi ngồi bệt xuống đất, ôm đầu. Anh gọi cho tôi trong đêm, giọng nghẹn ngào:– Hạnh ơi, anh sai rồi. Anh không giữ được gia đình, còn để má làm khổ tất cả. Em về giúp anh được không?
Tôi nghe mà lòng rối bời. Tôi còn thương anh, nhưng tôi không thể tiếp tục sống trong sự kiểm soát của mẹ chồng. Tôi chỉ đáp:– Em sẽ cho anh cơ hội, nhưng anh phải dứt khoát. Hoặc vợ con, hoặc mẹ.
Vài tuần sau, chủ nợ kéo đến nhà bà Sáu đòi tiền. Thằng Tùng bỏ trốn, để lại đống nợ. Bà Sáu bị dồn đến đường cùng, phải bán bớt đất đai, tài sản. Người từng vỗ ngực tự hào “cả nhà trông vào tao” giờ thành kẻ trắng tay.
Trong ngày giông bão ấy, chồng tôi bế con tìm đến tôi. Anh quỳ xuống:– Anh xin lỗi. Giờ anh mới hiểu, mẹ anh chỉ nghĩ cho em trai, chưa từng coi anh ra gì. Anh muốn làm lại, chỉ mong em cho anh cơ hội.
Tôi nhìn anh, thấy sự hối hận thật sự trong mắt. Tôi gật đầu:– Nhưng anh phải tự đứng vững, đừng để mẹ chi phối nữa. Vợ chồng mình sẽ bắt đầu lại, dù khó khăn cũng được.
Bà Sáu: sau biến cố, sức khỏe sa sút, hàng xóm cũng xa lánh vì chuyện nợ nần. Bà sống cùng con trai út lưu lạc trở về, nhưng tình cảm mẹ con rạn nứt. Bà dần nhận ra, sự thiên vị và lòng tham của mình chính là nguyên nhân khiến cả nhà tan nát.
Tùng (em chồng): chạy trốn nợ, sau nhiều năm mới dám quay lại, làm công việc tay chân, sống lặng lẽ. Cái giá của thói ăn chơi, ỷ lại là một đời vết nhơ.
Chồng tôi: từ cú sốc nợ nần, anh mới hiểu giá trị của gia đình nhỏ. Anh nỗ lực làm việc, dù bắt đầu lại từ con số không, nhưng trong mắt tôi, anh đã trưởng thành.
Tôi: sau bao nhiêu tủi hờn, cuối cùng tôi dám đứng lên bảo vệ bản thân và con trai. Cuộc sống mới không dễ dàng, nhưng tôi thấy mình mạnh mẽ và xứng đáng được tôn trọng.
Cuộc đời không ai chọn được cha mẹ chồng, nhưng ta có quyền chọn cách sống. Tôi từng nghĩ im lặng chịu đựng sẽ giữ được mái ấm, nào ngờ chính sự cam chịu ấy đẩy mọi thứ đến bi kịch. Chỉ khi dám bước đi, tôi mới giữ được gia đình nhỏ của riêng mình.
Đôi khi, làm một việc khiến người khác “tỉnh ngộ” cũng là cách duy nhất để cứu lấy chính mình.