Mùng 2 Tết. Khi người ta còn đang đi chúc Tết, đánh bài đầu xuân, thì nhà ông Duy – bác cả trong dòng họ Nguyễn – đã tụ họp đầy đủ ngoài nghĩa trang quê.
Chuyện bắt đầu từ một cú điện thoại lúc nửa đêm mùng Một, do ông Đạo – người trông coi nghĩa trang – gọi báo:
“Mộ cụ Nguyễn Văn Tổ bị xê dịch khoảng hơn một gang tay, như có ai cố lôi ra mà bỏ dở.”
Ông Duy lập tức triệu tập họ hàng. Mộ cụ Tổ là mộ đá xây từ thời Pháp, cực kiên cố, không dễ gì mà “tự xê dịch”. Trong khi người lớn bán tín bán nghi, thì ông Duy – người luôn trọng chữ hiếu và truyền thống – gằn giọng:
“Đầu năm, không ai muốn đụng chạm chuyện mồ mả. Nhưng mộ cụ tổ mà bị xâm phạm thì phải làm rõ. Cả họ này không ai được im lặng.”
Dưới sự cương quyết của bác cả, hơn 10 người mang cuốc xẻng, thợ mộc, cả máy xúc mini ra đào trong ánh nắng đầu xuân rực rỡ nhưng nặng nề.
Khi lớp đá đầu tiên được nhấc lên, bên dưới không hề có quan tài. Mà là… một hố rỗng được lát gạch men, có dấu hiệu đào khoét thủ công gần đây, và một chiếc túi vải lớn bị giấu trong góc kín.
Ông Duy run tay mở ra. Cả họ chết lặng.
Bên trong là hàng chục sổ đỏ, giấy tờ nhà đất, tiền mặt cũ mèm và… bản di chúc viết tay khác hoàn toàn bản mà cả họ từng biết.
Người cuối cùng chôn cụ tổ không ai khác chính là ông Hai – em ruột ông Duy, người vừa mất cách đây 3 tháng.
Không ai ngờ, hơn 20 năm trước, khi làm lễ chôn, ông Hai đã lén lút giấu toàn bộ giấy tờ tài sản ông cụ để lại vào mộ, rồi sửa lại bản di chúc – để bản thân trở thành người thừa kế chính, đẩy phần của các chi khác xuống tối thiểu.
Từ đó đến nay, ông Hai sống sung túc, mở được hai công ty, con cái học nước ngoài – trong khi các chi khác sống lắt lay với vài mảnh ruộng và lời “chia theo di chúc cũ”.
Sự việc sau khi phơi bày khiến cả dòng họ Nguyễn dậy sóng. Các chi khác yêu cầu mở lại hồ sơ phân chia tài sản, thậm chí dọa đưa nhau ra tòa. Con ông Hai từ chối trả lại gì, bảo “đó là công sức ba tôi giữ gìn”.
Từ một sự kiện đầu xuân tưởng chỉ là chuyện “lệch mộ”, hóa ra là ngòi nổ cho cuộc tranh chấp tài sản kéo dài suốt cả thế hệ.
Và người đau nhất… có lẽ là cụ Tổ, nằm dưới lòng đất hơn 30 năm vẫn không yên.
