Vào một buổi chiều tháng Sáu, khi cơn mưa giăng mờ cả phố cổ Hội An, một người phụ nữ lặng lẽ đứng trước cổng trường THPT, tay cầm chiếc ô cũ, mắt dõi theo một cậu học sinh đang bước ra. Bảy năm nuôi con một mình, mười bảy năm câm lặng chôn giấu nỗi đau, giờ đây, trái tim Hương lại thắt lại bởi một sự thật mà cô chưa bao giờ dám đối diện…”
Năm ấy Hương vừa tròn 20 tuổi, cái tuổi đẹp nhất đời con gái. Cô là sinh viên ngành kế toán trường Cao đẳng Kinh tế ở Đà Nẵng. Gia cảnh không khá giả, ba mất sớm, mẹ bán bánh mì đầu ngõ nuôi hai chị em ăn học. Hương học giỏi, chăm ngoan, chưa từng khiến mẹ phiền lòng. Nhưng rồi, chính mùa hè năm hai ấy đã viết nên trang đời u uất nhất trong tuổi trẻ của cô.
Hương gặp Minh khi đi làm thêm ở một quán cơm bình dân gần công trình xây dựng. Minh là công nhân mới từ quê Quảng Ngãi ra làm phụ hồ. Vóc dáng cao to, nụ cười hiền khô và ánh mắt có phần vụng về, anh khiến cô gái trẻ cảm thấy gần gũi và tin tưởng. Tình yêu đến tự nhiên như cơn mưa đầu mùa – nhanh, bất ngờ và thấm đẫm.
Họ yêu nhau chừng hơn ba tháng thì Hương phát hiện mình mang thai. Tin vui với cô lại là nỗi hoang mang không lời. Cô bỏ lớp, đi làm thêm nhiều hơn để dành dụm tiền. Minh hứa sẽ đưa cô về quê xin cưới đàng hoàng. Cô tin anh, như thể cả thế giới này chỉ có một người đàn ông duy nhất là Minh.
Ngày về ra mắt, mọi chuyện không như Hương tưởng tượng. Bố mẹ Minh lạnh nhạt, gương mặt tối sầm lại khi nghe đến chuyện “ăn cơm trước kẻng”. Mẹ anh bảo: “Con gái bây giờ hư lắm, chưa gì đã dính, chắc gì là con Minh?” – câu nói như nhát dao cứa vào tim Hương.
Họ quay về Đà Nẵng trong im lặng. Từ hôm đó, Minh bắt đầu tránh mặt cô, rồi viện cớ này kia: “Bố mẹ chưa đồng ý, đợi thêm một thời gian nữa…” – câu nói đó lặp lại nhiều lần như một đoạn băng cũ.
Ba tháng trôi qua, bụng Hương ngày càng lớn. Trong khi Minh càng ít liên lạc. Rồi một buổi chiều mưa, người bạn làm cùng quán gọi cho cô, giọng run run:– Hương ơi… Minh nó… cưới vợ ở quê rồi…
Hương cứng người. Cô ngồi thừ trên ghế đá công viên gần ký túc xá suốt nhiều tiếng. Không nước mắt. Không oán trách. Chỉ có một khoảng lặng như bị rút sạch mọi âm thanh.
Cô quyết định nghỉ học, dọn trọ ra ngoại ô, xin làm kế toán cho một xưởng gỗ nhỏ, và giữ lại đứa bé. “Không cần ai thương hại, mình sẽ làm mẹ đơn thân” – cô tự nhủ mỗi tối, khi đôi chân sưng phù vì mang thai mà vẫn không dám ngơi nghỉ.
Thằng bé chào đời vào một đêm mưa lớn, trong căn phòng trọ lợp tôn, có tiếng ếch nhái và hơi đất ngai ngái. Cô đặt tên con là Khôi – nghĩa là khởi đầu. Vì đối với Hương, đứa bé là ánh sáng duy nhất còn lại giữa đời mình.
Cuộc sống không dễ dàng. Làm mẹ đơn thân ở tuổi hai mươi mốt, Hương vừa đi làm, vừa nuôi con. Đôi khi phải bế Khôi đi gửi nhờ bác tổ trưởng khi tăng ca đột xuất. Nhiều đêm, cô khóc vì mệt, vì tủi thân, vì nhớ mẹ già ngoài quê nhưng không dám về, sợ người ta dị nghị.
Khôi lớn lên khỏe mạnh, ngoan ngoãn. Cậu bé có đôi mắt giống hệt Minh – điều mà mỗi lần nhìn thấy, tim Hương lại se lại. Cô chưa từng kể cho con biết cha nó là ai. Trong mọi hồ sơ nhập học, giấy tờ, cô luôn để trống mục “tên cha”. Với cô, Khôi chỉ cần mẹ là đủ.
Năm Khôi học lớp 10, cô tích góp mua được một mảnh đất nhỏ ở Hội An, mở tiệm tạp hóa nhỏ trước nhà. Cuộc sống đã yên ổn, nhưng một góc ký ức vẫn nằm đó – như vết sẹo không bao giờ liền.
Thế rồi, vào một buổi chiều tháng Sáu, khi Khôi vừa kết thúc kỳ thi cuối kỳ lớp 11, Hương tình cờ nghe được cuộc trò chuyện giữa con và bạn học. Giọng Khôi:– Tớ cũng không biết ba mình là ai, mẹ tớ nói ba mất từ lâu… nhưng dạo gần đây có một bác ở quê nói nhìn tớ giống một người tên Minh nào đó…
Hương chết lặng. Cái tên ấy – Minh – như một cú giáng mạnh khiến cô quay cuồng. Cô đã giấu con gần mười bảy năm. Không nghĩ, rồi cũng đến lúc sự thật lộ diện..
Sau hôm nghe tên “Minh” thốt ra từ chính miệng con trai, Hương bỗng sống lại quãng ký ức đau đớn tưởng chừng đã chôn vùi. Đêm đó, cô ngồi thâu đêm trước hiên nhà, nhìn những con đom đóm lập lòe giữa vườn rau sau nhà mà lòng ngổn ngang trăm mối.
Sáng hôm sau, Hương ra chợ từ sớm, như mọi ngày. Nhưng khi đang thu xếp sạp rau thì một người phụ nữ trung niên bước tới, nét mặt lạ mà quen. Bà đứng trước mặt Hương khá lâu mới cất tiếng:
– Cô là… Hương phải không?
Hương khựng lại. Câu hỏi tưởng như đơn giản, nhưng giọng nói ấy, ánh mắt ấy… khiến tim cô đập thình thịch.
– Dạ… bà là…?
– Tôi là… mẹ của Minh.
Hương như chết lặng. Người phụ nữ ấy già đi nhiều so với 17 năm trước. Không còn vẻ nghiêm nghị, lạnh lùng năm nào. Bà khẽ đặt túi quà xuống:– Tôi đi Quảng Nam công việc, nghe người quen nói cô ở Hội An nên tìm tới… Tôi muốn gặp cháu Khôi.
Một khoảng lặng dài.
– Gặp nó để làm gì? Để xin lỗi à? Muộn rồi. Mười bảy năm, bà có biết tôi đã sống thế nào không?
Hương nói trong nghẹn ngào. Nhưng bà cụ chỉ cúi đầu:
– Tôi biết… tôi sai. Ngày đó tôi ép Minh cưới người khác. Cô ấy – vợ Minh, không sinh được con. Họ li dị năm ngoái. Minh bị tai nạn xe và mất cách đây ba tháng. Trước khi mất, nó nói… “Con có một đứa con trai. Nếu mẹ còn thương con, hãy tìm cách gặp cháu và xin Hương tha thứ…”
Tai Hương ù đi. Thế giới như quay cuồng. Cô cố gắng đứng vững, tay siết chặt quầy bán rau để không gục xuống. Minh đã chết… Và anh chưa từng quên mẹ con cô.
Chiều hôm đó, sau bao lần do dự, Hương gọi Khôi lại, ngồi đối diện con nơi bàn ăn gỗ cũ kỹ – nơi mà mỗi tối hai mẹ con vẫn chia sẻ bữa cơm đạm bạc.
– Khôi… mẹ có chuyện muốn nói với con.
Cậu bé ngơ ngác. Hương kể lại tất cả – tình yêu tuổi trẻ, sự phản bội, nỗi đau, và quyết định sinh con một mình. Lần đầu tiên Khôi nghe về cha mình. Khi mẹ dừng lại, cậu lặng thinh. Không khóc. Không gào lên như Hương từng lo sợ. Chỉ khẽ hỏi:
– Vậy… ba con có biết con tồn tại không?
– Có… nhưng mẹ không nghĩ anh ấy đủ can đảm để đối mặt. Giờ thì… không còn cơ hội nữa rồi con.
Khôi im lặng. Tối hôm đó, cậu nằm quay mặt vào tường, không ngủ, và lần đầu tiên trong đời, thấy nước mắt mình rơi mà không kịp ngăn.
Một tuần sau, bà cụ – mẹ Minh – quay lại. Trên tay là một bọc giấy màu nâu, cũ kỹ, bên trong là cuốn nhật ký bìa da đã sờn. Bà đưa cho Hương.
– Nó viết trong thời gian cuối đời… Tôi nghĩ cô nên đọc.
Đêm hôm ấy, khi Khôi đã ngủ, Hương mở cuốn nhật ký ra.
“Hương à,Nếu em đọc được những dòng này, nghĩa là anh đã không còn. Anh xin lỗi vì năm đó đã để em một mình chống chọi với tất cả. Anh hèn. Anh sợ mẹ, sợ dư luận, sợ cả ánh mắt thất vọng của em.Nhưng em có biết, ngày cưới người khác, anh say suốt cả tháng. Người ta bảo đàn ông nên sống lý trí. Nhưng suốt 17 năm, mỗi lần nghe ai đó gọi tên ‘Hương’, tim anh lại thắt lại.Anh từng lén về Hội An vài lần, thấy em bế con đi chợ, thấy con lớn lên từng ngày…Anh ước được một lần ôm lấy con, gọi nó là con trai của ba. Nhưng… chẳng đủ can đảm.Xin em… nếu con muốn biết sự thật, đừng giấu. Để nó biết, ít ra, có một người cha từng hối hận suốt đời…”
Trang cuối cùng là một bức ảnh. Minh, khi còn nằm viện, gầy gò nhưng vẫn cố mỉm cười. Trên tay là một chiếc vòng len màu xanh – màu mà Hương từng đan tặng anh năm ấy.
Hương khóc. Lần đầu tiên sau mười bảy năm, cô khóc thật sự. Không phải vì oán hận, mà vì buông bỏ.
Tháng sau, Hương dẫn Khôi về Quảng Ngãi – nơi Minh an nghỉ. Cậu bé đứng trước mộ cha, tay run run đặt bó hoa trắng xuống.
– Con không trách ba. Nhưng con cần thời gian.
Cậu quay lại, ôm chặt lấy mẹ.
– Con chỉ biết một điều… mẹ là người dũng cảm nhất thế gian.
Hương mỉm cười. Gió từ biển Lý Sơn thổi về, mặn mà và dịu dàng như lòng người mẹ đã đi qua bão giông mà vẫn kiêu hãnh đứng vững.
Có những tình yêu không cần kết thúc bằng một đám cưới, có những nỗi đau không cần phải trả giá. Nhưng điều đẹp nhất trong cuộc đời này, là có người chọn sinh ra bạn… và một người khác chọn không từ bỏ bạn, dù cả thế giới quay lưng.
