Ngày cưới thằng Hiếu, tôi đút phong bì gần 200 triệu. Nó ôm lấy tôi, khóc như mưa, nói sau này có việc gì anh cứ gọi. Vậy mà đến ngày đầy tháng con tôi, vợ chồng nó bước vào nhà lúc tiệc gần tàn, tay không…”
Gia đình tôi sống ở một huyện ngoại thành Hà Nội, nơi vẫn giữ được cái nếp làng quê cũ: có cưới hỏi, ma chay, đầy tháng thôi nôi… là cả họ hàng kéo đến đông vui, ồn ào nhưng chan chứa tình thân. Tôi – tên là Thắng, năm nay 38 tuổi, có vợ là Lan, làm nhân viên văn phòng nhà nước. Chúng tôi đã có với nhau hai đứa con, một trai một gái, cuộc sống ổn định, không dư dả quá nhưng cũng chẳng thiếu thốn.
Cậu em trai tôi – Hiếu, kém tôi 7 tuổi, là đứa tôi cưng chiều nhất nhà. Từ bé, nó đã được tôi lo lắng từng thứ một: bộ sách giáo khoa đầu năm, đôi giày mới mỗi dịp Tết, thậm chí khi đỗ đại học, tôi là người đầu tiên đóng học phí cho nó lên Hà Nội học hành. Ba mẹ tôi thì đã già, tiền bạc có bao nhiêu gom góp đều dồn cho Hiếu đi học – và phần lớn trong đó là từ tôi.
Hiếu học xong ra trường, vào làm trong một công ty xuất nhập khẩu, rồi yêu một cô gái làm kế toán tên Hằng – sau này trở thành vợ nó. Cưới hỏi cũng do tôi đứng ra tổ chức phần lớn: từ tiền đặt cọc nhà hàng, thuê xe hoa, cho đến lo chu toàn lễ đen, lễ cưới. Tổng chi phí hôm đó, hai vợ chồng tôi bỏ ra gần 200 triệu – là số tiền tôi đã dành dụm suốt mấy năm trời.
Không phải vì tôi giàu có gì. Chỉ là tôi nghĩ: “Nó là em trai mình. Giờ nó có vợ, coi như mình gánh được một phần đời cho nó, là mừng.” Ngày cưới, Hiếu nắm tay tôi, mắt đỏ hoe, nói:
– Anh ơi, em không bao giờ quên ơn anh chị. Sau này có gì, cứ nói với em.
Tôi chỉ cười xòa, gõ đầu nó:
– Giữ hạnh phúc là được. Anh chị không cần gì.
Thời gian trôi nhanh. Ba năm sau ngày cưới, vợ chồng Hiếu sinh con đầu lòng – một bé trai, đặt tên là Minh Khang. Cả họ đều vui mừng. Tôi bảo vợ:
– Dù gì cũng là cháu ruột, ta làm cái lễ đầy tháng cho nó thật tử tế.
Lan gật đầu. Tôi đặt sẵn mâm cỗ ở nhà hàng nhỏ, mời cả họ nội ngoại. Vợ tôi còn đi chọn mua thêm mấy món quà cho cháu, gói ghém kỹ lưỡng. Đúng ngày đầy tháng, từ 10h sáng, khách đã đến đông đủ. Chỉ riêng có vợ chồng Hiếu – cha mẹ đẻ của đứa bé – là không thấy đâu.
11h trưa, điện thoại tôi réo:
– Anh ơi, bọn em đang kẹt tí việc, chắc phải gần 12h mới tới…
Tôi cố giữ bình tĩnh:
– Việc gì mà sáng nay đầy tháng con, hai đứa không lo nổi?
Đầu dây bên kia im lặng vài giây, rồi tắt máy. Tôi quay sang vợ, ánh mắt cô ấy lộ rõ vẻ không hài lòng:
– Thật lạ. Không lẽ đầy tháng con mà lại để ông anh phải lo hết?
12h15, hai vợ chồng Hiếu mới bước vào. Không một lời xin lỗi. Không một món quà. Không cả một cái phong bì tượng trưng. Cả hai ăn vội vài miếng, chụp vài tấm hình rồi… cáo bận đi trước.
Mẹ tôi nhìn theo, gương mặt buồn bã. Bà nói nhỏ:
– Giờ con cái không còn nề nếp như xưa nữa rồi…
Sau bữa tiệc, tôi ngồi một mình nhìn lại phong bì bạn bè, họ hàng gửi cho cháu Minh Khang – có người gửi 500 nghìn, có người 1 triệu. Tôi không cần tiền – điều tôi thấy nặng lòng là cách cư xử. Một câu chúc, một lời cảm ơn cũng không có. Là anh em ruột, tôi không mong em trai đền đáp, nhưng ít nhất… cũng phải biết điều.
Lan ngồi bên cạnh, thở dài:
– Em thấy, không phải người ta vô tâm… mà là không có ý thức.
Tôi không nói gì. Trong lòng bỗng thấy hụt hẫng vô cùng. Bao năm qua, tôi lo cho nó như lo cho chính con mình. Vậy mà giờ, chỉ một chuyện nhỏ thôi, nó cũng không làm tròn được.
Tôi biết, tình thân – một khi đã bị tổn thương – thì không phải cứ muốn là hàn gắn lại được…
Sau buổi đầy tháng của Minh Khang, không khí giữa tôi và Hiếu dần trở nên lạnh nhạt. Không có một lời giải thích, một tin nhắn cảm ơn, hay một cuộc gọi hỏi han nào từ phía nó. Tôi tự nhủ có thể vợ chồng nó bận bịu con mọn, nhưng trong lòng cứ như có viên đá chẹn ngang cổ họng, khó nuốt.
Vợ tôi bảo:
– Thôi anh, mình làm vì tình nghĩa. Trách móc nhiều cũng chẳng được gì. Nhưng từ giờ, đừng cố nữa…
Tôi im lặng, không gật, cũng chẳng lắc. Có những thứ, người ta không cần nói to ra, nhưng ai cũng hiểu. Tôi bắt đầu chủ động giữ khoảng cách – không gọi điện hỏi thăm, không gửi đồ qua lại như trước. Vậy mà lạ thay, Hiếu cũng chẳng thắc mắc.
Hai tháng sau, bố tôi nhập viện cấp cứu vì tai biến. Tình trạng khá nặng, bác sĩ nói phải theo dõi lâu dài. Tôi tức tốc đưa ông vào viện Bạch Mai, làm đủ thủ tục, liên hệ phòng dịch vụ, gọi cả bác sĩ quen để nhờ theo dõi sát. Mẹ tôi gần như suy sụp, chỉ biết ngồi bên giường bệnh ông mà khóc.
Tôi gọi cho Hiếu. Nó bắt máy sau đổ chuông thứ ba:
– Alo, có chuyện gì thế anh?
Tôi gằn giọng:
– Bố bị tai biến. Đang cấp cứu ở viện Bạch Mai. Vào ngay.
Đầu dây bên kia ngập ngừng:
– Ừ… nhưng giờ đang giờ làm, em xin nghỉ hơi khó…
Tôi dằn lòng:
– Giờ là lúc để làm tròn bổn phận. Không phải lúc phân bua công việc.
Một tiếng sau, Hiếu xuất hiện ở bệnh viện, vẫn mặc sơ mi công sở, lấm tấm mồ hôi. Hằng – vợ nó – không đi theo. Nó đứng ở cửa phòng bệnh, nhìn bố nằm lặng lẽ giữa hàng loạt dây truyền dịch, máy móc, mặt tái nhợt.
Tôi kéo ghế cho nó ngồi:
– Ngồi canh bố một lát. Anh về lấy ít đồ cho mẹ.
Khi tôi quay lại một tiếng sau, Hiếu đã đi. Chỉ nhắn lại:
– Em xin nghỉ được 1 tiếng, giờ phải về. Anh thông cảm.
Từ đó, mọi việc chăm sóc bố mẹ đều do tôi gánh. Lan thức đêm nấu cháo, tôi chạy đi làm rồi tranh thủ quay lại viện. Hiếu chỉ xuất hiện vài lần, mỗi lần chừng nửa tiếng, rồi đi. Hằng thì tuyệt nhiên không bao giờ có mặt. Mẹ tôi không trách, nhưng ánh mắt bà khi nhắc đến Hiếu buồn hơn trước rất nhiều.
Một hôm, tôi ngồi trong phòng chờ viện, Lan hỏi:
– Nếu một ngày, em trai anh đụng chuyện lớn, anh có giúp không?
Tôi nhìn Lan, rồi nói chậm rãi:
– Anh không biết nữa. Chắc là… không.
Và rồi, chuyện đó xảy ra.
Gần Tết, Hiếu gọi cho tôi, giọng run run:
– Anh… anh ơi, cứu em. Em dính vụ nợ… nợ nặng rồi…
Tôi sững sờ. Hóa ra, trong hai năm qua, Hiếu dính vào đầu tư chứng khoán, rồi chuyển sang chơi coin. Ban đầu lãi lớn, sau thua sạch. Mượn tiền bên ngoài, cả xã hội đen. Giờ bị dọa “xử” nếu không trả trong vòng 5 ngày. Tổng nợ hơn 600 triệu.
Tôi lặng người, không tin vào tai mình. Đứa em mà tôi từng nghĩ là đứa thông minh, tỉnh táo nhất nhà, giờ đứng trên bờ vực. Hiếu khóc:
– Em biết em sai rồi. Em không dám xin gì nhiều. Nhưng anh… cứu em lần này thôi. Coi như em nợ anh suốt đời.
Tôi im lặng.
Tôi nhớ lại: 200 triệu hôm cưới nó, cả trăm triệu lo đầy tháng cháu, những lần gọi không nghe, nhắn không trả lời, lúc bố nhập viện thì vắng mặt. Tôi từng tự nhủ, tình anh em không thể cân đo bằng tiền. Nhưng có lẽ… đến một lúc nào đó, người ta cần tự hỏi: mình có còn là “người nhà” trong mắt họ không?
Tối hôm đó, tôi ngồi một mình trước hiên nhà. Mưa xuân lất phất, gió lạnh. Mẹ tôi ra ngồi cạnh, đặt tay lên vai tôi:
– Thắng à… dù gì nó cũng là em con…
Tôi nhìn mẹ, mắt đỏ hoe:
– Nhưng mẹ à, con mệt rồi.
Mẹ tôi không nói thêm gì, chỉ ngồi bên, lặng im như thể hiểu tất cả.
Cuối cùng, tôi không đưa tiền. Không phải vì tôi không có – tôi có, nhưng tôi không còn lý do gì để giúp đỡ một người đã hết lần này đến lần khác khiến mình thất vọng. Tôi chỉ bảo Hiếu:
– Tự lo đi. Anh giúp em lần này là tiếp tay cho em sống tệ hơn. Anh không muốn thế.
Hiếu cúp máy. Sau đó tôi nghe nói, nó phải bán chiếc xe duy nhất, rút cả sổ tiết kiệm của Hằng, rồi vay thêm họ hàng mới gỡ được số nợ. Nó nghỉ việc, chuyển về quê sống tạm thời. Hằng từ đó cũng lạnh nhạt, hai vợ chồng cãi nhau suốt.
Tết năm đó, lần đầu tiên sau nhiều năm, nhà tôi không tụ họp đầy đủ. Tôi cùng vợ con sang chúc Tết bố mẹ rồi về sớm. Không gian lặng lẽ. Mẹ tôi chỉ nói một câu:
– Có lẽ, nhà mình đã không còn như xưa nữa.
Tôi không trả lời. Trong lòng chua xót.
Gia đình không tan vỡ bởi những trận cãi vã lớn, mà thường bởi những lần vô tâm nhỏ bé, lặp đi lặp lại. Thứ gọi là “tình thân”, nếu không được vun đắp bằng chân thành và tử tế, thì sớm muộn cũng trở thành một sợi dây rách – níu kéo càng đau.
