Câu chuyện: Chiếc Chìa Khóa Của Bố Dượng
Tôi vẫn nhớ như in buổi chiều u ám ấy, khi cả nhà ngập chìm trong tang thương. Mẹ tôi – người phụ nữ cả đời vất vả vì gia đình – đã rời bỏ chúng tôi sau một cơn bạo bệnh. Mới hôm nào, bà còn cười nói bên mâm cơm, vậy mà giờ đây chỉ còn lại di ảnh nghi ngút khói hương.
Người đau đớn không kém tôi chính là bố dượng – ông Lâm. Ông cưới mẹ tôi đã hai mươi năm, từ lúc tôi còn là một cô bé lên tám. Trong ký ức, ông không bao giờ xưng bố, nhưng từ lời nói, ánh mắt, đến từng cử chỉ đều toát lên sự bao dung, ân cần. Ông thay mẹ dạy tôi học, lo tôi có đôi giày mới đến trường, âm thầm chịu đựng những lời xì xào của họ hàng: “Đàn ông gì đi nuôi con người khác.”
Hôm đưa tang xong, cả nhà chỉ còn lại vài bóng người lặng lẽ. Ông Lâm đến bên tôi, bàn tay run run đặt vào tay tôi một chiếc chìa khóa cũ. Giọng ông khản đặc:– Con… mở đi.
Tôi ngơ ngác, chẳng hiểu. Ông chỉ tay về căn phòng nhỏ cuối dãy, vốn từ lâu luôn khóa chặt, chưa ai trong nhà bước vào. Tôi run run tra chìa khóa, cánh cửa mở ra, bụi bặm bay mờ mịt.
Trước mắt tôi là căn phòng đầy những kệ sách, hộp giấy, và những cuốn album cũ. Trên bàn gỗ, ngăn nắp từng bọc ni-lông đựng giấy tờ học phí, hóa đơn bệnh viện, giấy báo điểm của tôi từ hồi tiểu học đến đại học. Mỗi tập giấy đều có nét chữ quen thuộc: “Đã nộp – Lâm.”
Tôi sững người. Từng đồng học phí, từng chuyến đi thi xa, từng khoản viện phí khi tôi bệnh… tất cả đều được ông lưu giữ như báu vật. Trên vách tường treo ngay ngắn một tấm ảnh: tôi trong bộ áo dài tốt nghiệp, nụ cười rạng rỡ. Góc dưới ảnh có dòng chữ run rẩy: “Con gái của tôi.”
Tôi bật khóc, quỵ xuống. Tất cả những hoài nghi, những lần tuổi trẻ nông nổi buông lời hỗn hào với ông, bỗng ùa về, nhói buốt như dao cắt.
Bí mật sau cánh cửa
Những ngày sau đám tang, tôi ở lại nhà cùng bố dượng. Chồng tôi khi ấy đi công tác xa, chưa thể về. Một hôm, khi dọn dẹp căn phòng ấy, tôi vô tình tìm thấy một chiếc hộp gỗ cũ kỹ giấu dưới gầm giường. Trong hộp, ngoài vài tấm hình ố vàng của mẹ, có một lá thư gấp đôi đã sờn mép.
Tôi run run mở ra. Đó là nét chữ của mẹ:
“Anh Lâm, nếu một ngày em không còn, xin anh hãy chăm sóc con bé như con ruột. Nó không biết cha ruột đã bỏ đi từ trước khi nó chào đời. Cả đời này, em nợ anh một lời cảm ơn. Anh đã chấp nhận một người đàn bà có đứa con riêng, lại yêu thương nó hơn cả bản thân. Em tin, nếu có kiếp sau, chúng ta vẫn là gia đình.”
Mắt tôi nhòe đi. Thì ra, suốt bao năm, tôi vẫn ngỡ mình là gánh nặng, vẫn lo rằng ông chỉ vì thương mẹ mà chịu đựng. Nhưng hóa ra, ông đã chọn yêu thương tôi bằng cả trái tim, không toan tính, không hối hận.
Mâu thuẫn và giằng xé
Hôm chồng tôi – anh Dũng – từ công tác trở về, tôi kể hết. Anh im lặng hồi lâu rồi thở dài:– Vậy nghĩa là… con của chúng ta sau này sẽ không có “ông ngoại ruột” nào cả, chỉ có ông Lâm thôi?
Tôi thấy rõ trong ánh mắt chồng có chút chông chênh. Anh vốn là người coi trọng huyết thống. Trong những lần chuyện trò, anh từng bảo: “Dòng máu là thứ thiêng liêng nhất, không gì thay thế được.”
Nhưng khi anh nhìn thấy ông Lâm lụi hụi nhóm bếp, nấu cho chúng tôi bát canh rau, bỗng dưng anh lặng im. Có lẽ trong lòng anh cũng dần lung lay.
Song, mâu thuẫn lại đến từ phía bà nội – mẹ của chồng tôi. Bà khăng khăng:– Con cái thì phải biết gốc gác. Dù sao ông ấy cũng chỉ là bố dượng, sao phải nặng nghĩa vậy?
Nghe thế, tim tôi thắt lại. Tôi nhớ rõ từng đêm sốt li bì, ông Lâm thức trắng lau mồ hôi cho tôi; từng ngày nắng chang chang, ông đạp xe chở tôi đi học thêm. Tất cả những điều ấy, có người cha ruột nào chưa từng gặp mặt tôi có thể làm được không?
Biến cố bất ngờ
Một buổi sáng, khi tôi đang chuẩn bị bữa sáng, ông Lâm đột nhiên ngã quỵ. Chúng tôi vội đưa ông vào viện, bác sĩ chẩn đoán ông bị tai biến nhẹ, may mà cấp cứu kịp thời.
Trong những ngày túc trực, tôi càng thấy rõ ông yếu đi nhiều sau cú sốc mất mẹ. Ông nắm tay tôi, giọng thì thào:– Con… đừng bao giờ nghĩ mình không có cha. Con là con gái của bố.
Nước mắt tôi rơi lã chã, nghẹn ngào đáp:– Con biết rồi, bố. Con là con gái của bố, duy nhất.
Chồng tôi ngồi bên cạnh, nhìn cảnh tượng ấy, cuối cùng cũng siết tay tôi thật chặt. Anh khẽ nói:– Anh sai rồi. Người cha thật sự đâu phải chỉ có chung dòng máu.
Cái kết
Ông Lâm hồi phục chậm rãi. Sau biến cố ấy, gia đình tôi thay đổi hẳn. Chồng tôi quan tâm ông nhiều hơn, thường đưa con trai nhỏ đến thăm, gọi ông bằng “ông ngoại” đầy tự nhiên.
Còn tôi, mỗi ngày đều cố gắng bù đắp những tháng ngày chưa từng gọi ông một tiếng “bố” trọn vẹn. Tôi nấu cho ông bữa cơm nóng, đưa ông đi khám định kỳ, kể cho ông nghe chuyện công việc, cuộc sống.
Có lần, ông cười hiền:– Bố chỉ sợ một ngày con quên bố thôi.– Không đâu bố ạ – tôi nắm tay ông, chắc nịch – Người ta có thể quên một người qua đường, nhưng không bao giờ quên được người đã hy sinh cả đời vì mình.
Ngoài hiên, nắng rực rỡ. Tôi ngẩng nhìn tấm ảnh mẹ, bỗng thấy lòng thanh thản. Mẹ ơi, mẹ có thể yên nghỉ rồi. Vì con đã hiểu: bố không chỉ là người đàn ông cưới mẹ, mà là điểm tựa vững chãi, là tình yêu vô điều kiện, sâu nặng hơn cả máu mủ ruột rà.
Thông điệp
Không phải huyết thống nào cũng bảo chứng cho tình thân, và cũng không phải không có máu mủ thì không thể thành cha con. Có những tình cảm được nuôi dưỡng bằng năm tháng, bằng hy sinh, bằng cả một đời người – thứ tình ấy còn thiêng liêng hơn mọi mối ràng buộc khác.
