Tôi tên là bà Cúc, năm nay sáu mươi hai tuổi. Chồng tôi mất đã ba năm, để lại cho tôi căn nhà hai tầng mặt tiền và một khoản tiết kiệm đủ để an hưởng tuổi già. Con trai tôi – Hải – là kỹ sư xây dựng, đi làm xa biền biệt, một tháng họa hoằn lắm mới về thăm nhà được đôi ba lần. Nó cưới vợ được năm năm, con dâu tôi – Mai – là giáo viên cấp hai. Con bé đẹp người, nết na, nhẹ nhàng nhưng ít nói. Sống chung dưới một mái nhà, tôi không ghét bỏ gì nó, nhưng cũng chẳng mặn mà thân thiết. Giữa mẹ chồng nàng dâu luôn tồn tại một bức tường vô hình của sự khách sáo.
Sáng hôm đó, trời âm u như báo hiệu một cơn giông. Mai đẩy cửa bước vào phòng tôi, vẻ mặt bồn chồn lạ thường. Nó ngập ngừng một lúc rồi mới nói: “Má… cuối buổi trưa mình ra ngân hàng rút tiền nha. Con đưa má đi.”
Tôi nhìn nó qua gọng kính lão, hơi bất ngờ. Bình thường Mai rất ý tứ, chẳng bao giờ xen vào chuyện tài chính của tôi. “Sao gấp vậy con? Tiền lãi chưa đến kỳ mà?”. Mai cắn môi, tránh ánh mắt dò xét của tôi: “Má cần sửa lại cái mái nhà sắp mưa bão rồi, con tính rút bớt cho má. Với lại… có vài chuyện quan trọng nên con nghĩ má rút tiền mặt về cầm cho chắc.”
Cách nó nói, cái kiểu nó lảng tránh ánh mắt khiến tôi hơi lạnh sống lưng. Một linh cảm chẳng lành len lỏi, nhưng tôi không nghi ngờ nhiều. Nhà cửa đúng là đang xuống cấp, tiền thì của tôi, con dâu có lòng lo toan, tôi cũng thuận theo.
Đúng 11 giờ trưa, Mai chở tôi đến ngân hàng. Con bé bảo tôi vào quầy giao dịch, còn nó đứng đợi bên ngoài sảnh với lý do “đang nhận tin nhắn công việc gấp”. Tôi bước vào đúng quầy quen thuộc. Cô nhân viên tên Ngân – người tôi gặp suốt 5 năm nay mỗi khi gửi tiết kiệm – hôm nay nhìn tôi bằng ánh mắt rất khó tả. Không phải nụ cười công nghiệp thường ngày, mà là cái nhìn đầy lo âu.
“Cô cần rút bao nhiêu ạ?” – Ngân hỏi, giọng nhỏ hẳn đi, gần như thì thầm.“Cô rút 300 triệu để sửa nhà.” Ngân gõ vào máy tính, nhưng tôi thấy yết hầu cô ấy liên tục trồi lên xuống, trán lấm tấm mồ hôi dù máy lạnh trong phòng chạy vo vo. Gương mặt cô lộ rõ vẻ bối rối cực độ. Chưa đầy một phút sau, cô ấy đứng bật dậy: “Cô… chờ cháu chút. Cháu đi lấy thêm chứng từ.”
Cô ấy đi khuất sau cánh cửa bảo mật. Tôi đứng chờ, chống tay lên quầy, nhìn dòng người ra vào tấp nập nhưng lòng dạ cứ nóng như lửa đốt. Chưa đầy ba phút sau, Ngân trở lại. Và khoảnh khắc ấy, đời tôi rẽ sang một hướng khác.
Cô ấy đặt xấp giấy tờ xuống bàn, đưa bút cho tôi ký. Khi tôi vừa đặt bút xuống, Ngân giả vờ cúi người như nhặt chiếc ghim kẹp giấy rơi… rồi cực nhanh, nhét vào tay tôi một mảnh giấy nhỏ xíu được vo tròn, lọt thỏm giữa các ngón tay nhăn nheo của tôi. Giọng cô ấy run run, mắt liếc nhanh ra cửa kính: “Cô cất kỹ nhé… và… nhớ về thẳng nhà. Đừng tin ai hết.”
Tôi giật mình, định hỏi lại: “Con nói gì vậy?” nhưng Ngân đã cười gượng gạo, nói to hơn một chút: “Ý cháu là… cẩn thận tiền bạc ạ. Trời dạo này nhiều chuyện mất cắp.” Tôi bước ra khỏi quầy, tim đập thình thịch. Tôi mở hé lòng bàn tay. Mảnh giấy nhàu nát, nét chữ viết vội nguệch ngoạc nhưng rõ ràng hai chữ in hoa: “CHẠY ĐI!”
Máu trong người tôi như đông cứng lại. Chuyện gì đang xảy ra? Tại sao lại bảo tôi chạy? Chạy khỏi ai? Tôi quay lại nhìn qua lớp cửa kính. Mai đang đứng đó, dựa lưng vào cột, mắt nhìn chằm chằm vào bên trong, ánh mắt lóe lên một sự căng thẳng tột độ mà tôi chưa từng thấy ở đứa con dâu hiền lành. Tôi rùng mình, vội cất mảnh giấy và bọc tiền vào túi áo trong, bước ra ngoài.
“Xong chưa má?” – Mai hỏi ngay khi thấy tôi. Tôi gật đầu, cố giữ giọng bình tĩnh nhất có thể: “Xong rồi, về thôi con.”. Đường về nhà chỉ mất 15 phút, nhưng với tôi nó dài như cả thế kỷ. Gió lạnh quất vào mặt mà tôi không cảm nhận gì, trong đầu chỉ ong ong hai chữ cảnh báo của cô nhân viên ngân hàng. Tôi bắt đầu nghi ngờ Mai. Có phải nó đang âm mưu gì đó? Tại sao nó bắt tôi rút tiền gấp? Tại sao cô nhân viên ngân hàng lại sợ hãi khi nhìn thấy Mai đi cùng tôi?
Khi Mai dừng xe trước cổng, tôi thấy cổng sắt… không khóa. Ổ khóa to đùng thường ngày vẫn lủng lẳng giờ biến mất. Điều này chưa từng xảy ra. Một nỗi sợ hãi vô hình bóp nghẹt tim tôi. Tôi nói nhanh: “Con ở ngoài dắt xe, để má vào trước.” Mai nhíu mày khó hiểu nhưng vẫn gật đầu.
Tôi đẩy cửa bước vào. Và cảnh tượng bên trong khiến tôi đứng chết lặng, chân tay bủn rủn rơi cả túi xách. Phòng khách bừa bộn như vừa trải qua một trận bão. Ngăn kéo tủ thờ bị bật tung. Giấy tờ, sách báo nằm vương vãi dưới sàn nhà. Cánh cửa tủ gỗ lim – nơi tôi cất giữ những giấy tờ quan trọng nhất – đang mở he hé.
Nhưng điều khiến tôi nghẹn thở nhất là chiếc két sắt. Chiếc két sắt nặng nề nằm trong góc phòng ngủ của tôi ở tầng trệt đã bị mở toang hoác. Cánh cửa két sắt trơ ra hốc hác đen ngòm. Tôi choáng váng đến mức phải vịn chặt vào tường để không ngã quỵ.
Phía giữa phòng, Mai đã bước vào từ lúc nào. Nó đứng đó. Không hề run sợ. Không hoảng loạn la hét như tôi tưởng tượng. Nó bình tĩnh đến rợn người. Ánh mắt nó nhìn thẳng vào tôi – lạnh lẽo, căng thẳng và như đang giấu giếm một bí mật khủng khiếp.
“Má…” – giọng nó khàn đi – “Cuối cùng má cũng về.” Tôi lùi lại một bước, tay ôm chặt bọc tiền trước ngực: “Chuyện… chuyện gì đây? Cô làm gì nhà tôi thế này?”
Mai hít một hơi thật sâu, giọng đanh lại: “Có người đã vào nhà.”. Tôi nhìn quanh, rồi nhìn vào đôi mắt cương nghị của nó. Không có dấu hiệu cạy cửa, phá khóa. Nhưng két sắt – thứ chỉ có tôi và chồng tôi trước đây biết mã số – giờ đang mở tung. “Sao con biết? Ai làm? Và… tại sao con lại đứng ở đây bình thản như thế?” – Tôi run giọng chất vấn.
Mai siết chặt hai tay: “Vì con đã phát hiện ra từ sáng. Con không gọi má dậy vì sợ má sốc.” “Phát hiện gì?”. Nó cắn môi, rồi lấy từ trong túi xách ra một xấp phong bì đặt lên bàn. Trên cùng là… giấy báo nợ ngân hàng và cả giấy vay nợ xã hội đen đứng tên con trai tôi – Hải.
Tôi bủn rủn chân tay: “Đây… là sao?”. Mai ngồi xuống ghế, ánh mắt đỏ hoe vì kìm nén: “Tối hôm qua anh Hải lén về nhà lúc nửa đêm. Con tưởng ảnh ngủ rồi nên đi tắm. Nhưng khi ra ngoài, con thấy ảnh đứng ở tủ hồ sơ của má. Ảnh đang tìm gì đó… rất gấp gáp, mồ hôi nhễ nhại.”
Tôi nghẹn họng: “Nó… tìm thứ gì?”. “Con không biết. Nhưng sáng nay, trước khi đi làm, ảnh dặn con bằng mọi giá phải đưa má ra ngân hàng rút tiền về, nói là để lo việc gấp. Con nghi ngờ nên mới làm theo.” Mai đưa tôi xấp giấy trong tay: “Ảnh nợ hơn một tỷ hai. Ngân hàng gửi thông báo, bọn đòi nợ thuê cũng đã nhắn tin đe dọa. Hôm qua con tình cờ đọc được tin nhắn trong máy ảnh.”
Tôi choáng váng, đất trời như quay cuồng. Chồng tôi mất đi, Hải là niềm hy vọng duy nhất. Tưởng rằng nó tu chí làm ăn, nào ngờ… “Vậy còn két sắt?” – Tôi thều thào. Mai nói: “Sáng nay lúc chờ má chuẩn bị đi, con nghe tiếng động lạ trong phòng má. Con chạy vào thì thấy cửa phòng hé mở, két sắt đã bị ai đó mở toang từ lúc nào. Con sợ quá nên không dám nói ngay, chỉ giục má đi rút tiền để xem thái độ của anh Hải thế nào.”
“Sao con không gọi công an?”. “Con… không dám. Vì con sợ… người mở két chính là chồng con.”. Không khí trong phòng đặc quánh lại. Tôi nhìn thẳng vào mắt Mai, cố tìm một chút dối trá nhưng chỉ thấy sự đau đớn và bất lực. “Con nói thật cho má biết. Con có lấy gì trong két không?”. Mai lắc đầu quầy quậy, nước mắt trào ra: “Không má! Con thề! Con chỉ đang tìm cuốn sổ đỏ để đem cất chỗ khác. Con sợ anh Hải cùng đường làm liều.”
Đúng lúc ấy, điện thoại Mai đổ chuông. Tên người gọi hiện lên: Chồng. Mai nhìn tôi, tay run bần bật: “Má… con không dám nghe.”. Tôi hít một hơi, giật lấy điện thoại bấm loa ngoài.
Giọng Hải vang lên, gấp gáp, hơi thở hổn hển: “Mai! Má đâu rồi? Sao không nghe máy? Em có đưa má rút tiền về chưa?”. Tôi lạnh lùng lên tiếng: “Má đây.”. Đầu dây bên kia im lặng vài giây, rồi Hải nuốt nước bọt ừng ực: “Má… má rút tiền chưa?”. Câu hỏi đầu tiên của nó… không phải “má có khỏe không” hay “nhà có trộm không” mà là “má rút tiền chưa”. Trái tim người mẹ trong tôi vỡ vụn.
“Rút rồi. Đang ở nhà.” – Tôi đáp cộc lốc. “Má giữ kỹ. Tối nay con về.” – Hải nói xong cúp máy cái rụp. Mai gần như khuỵu xuống sàn nhà: “Má… ảnh không ổn rồi.” Tôi lập tức lao vào kiểm tra két sắt. Tôi rà soát từng giấy tờ, từng phong bì. Lạ thay, không mất tiền mặt, không mất vàng. Sổ đỏ vẫn còn nguyên.
Nhưng có một thứ đã biến mất. Đó là cuốn sổ tay bìa da màu đen – kỷ vật chồng tôi để lại – nơi ông ghi chép tỉ mỉ toàn bộ các khoản ông từng cho vay mượn bên ngoài và mã số các tài khoản tiết kiệm bí mật ở ngân hàng khác. Tôi chợt nhớ lại, tuần trước Hải có ghé về tìm “sổ khám bệnh cũ của ba”. Hóa ra nó đã toan tính từ lâu.
Điện thoại của tôi bỗng rung lên. Số lạ: “Alô?”. Giọng Ngân – cô nhân viên ngân hàng – run rẩy ở đầu dây: “Cô Cúc ơi… cô về nhà an toàn chưa?”. “Rồi. Cô bé, mảnh giấy ‘chạy đi’ là sao?”. Ngân thở gấp: “Cô ơi, sáng nay có một người đàn ông lạ mặt đến ngân hàng. Ảnh đứng lảng vảng gần quầy của cô. Ảnh cứ cố nhìn vào màn hình máy tính khi cô làm thủ tục. Khi cháu hỏi, ảnh lảng đi mất. Nhưng lúc cô ký giấy, cháu thấy ảnh đứng ngoài cửa kính nhìn chằm chằm vào cô, ánh mắt rất đáng sợ… như muốn nuốt tươi nuốt sống.”
Tôi nổi gai ốc: “Người đó… trông thế nào?”. “Cao tầm mét bảy, áo sơ mi xanh… đi đôi giày da màu nâu cũ kỹ.” Tim tôi rớt xuống vực thẳm. Đó chính là bộ đồ và đôi giày Hải mặc hôm qua khi về nhà. Vậy là… nó đã theo dõi tôi?
Gần tám giờ tối, Hải mở cửa bước vào. Mắt nó đỏ ngầu, tóc tai rối bù, áo quần xộc xệch. “Má… mình nói chuyện đi.”. Tôi nhìn đứa con trai mình dứt ruột đẻ ra, lòng đau như cắt: “Con vào nhà làm gì sáng nay? Con mở két của má đúng không?”
Hải sững người, rồi gào lên trong tuyệt vọng: “Con không mở két! Con nợ một tỷ hai, con bị lừa đầu tư tiền ảo! Con chỉ muốn tìm cuốn sổ đen của ba để xem có vớt vát được đồng nào trả nợ không thôi! Sáng nay con theo má ra ngân hàng vì con sợ má không rút được tiền!”
Mai đứng phắt dậy: “Anh không mở két? Vậy ai mở? Lúc tôi vào phòng, két đã mở toang hoác rồi!”Căn phòng rơi vào im lặng chết chóc. Ba người nhìn nhau. Ai cũng có chứng cứ ngoại phạm, nhưng cái két vẫn mở.
Bỗng Hải tái mặt, lắp bắp: “Má… ba còn đưa mã két cho ai khác không?”. Tôi lắc đầu: “Chỉ có ba và má.”. Hải run rẩy: “Không… năm ngoái, trước khi mất, ba có đưa mã két cho con giữ phòng khi má quên. Nhưng… ba còn nói ba cũng đưa cho một người nữa để đề phòng cả nhà có chuyện.”. “Ai?” – Tôi và Mai đồng thanh hét lên.
“Bà Xuân.”
Tôi ngã ngửa ra sau ghế. Bà Xuân – người giúp việc thân tín đã làm cho nhà tôi 10 năm, nhưng 3 năm trước khi chồng tôi mất, cô ấy xin nghỉ việc về quê và bặt vô âm tín.
Ngay trong đêm đó, công an phường đến khám nghiệm hiện trường. Kết quả khiến tất cả bàng hoàng: Dấu vân tay lạ trên két sắt trùng khớp với dấu vân tay lưu trữ của bà Xuân. Điều tra mở rộng cho thấy, bà Xuân đã tham gia vào một đường dây lừa đảo chiếm đoạt tài sản người già. Bà ta đã lén lút quay lại, lợi dụng lúc nhà rối ren, Hải nợ nần, Mai và tôi ra ngân hàng để lẻn vào bằng chìa khóa cũ bà ta lén đánh thêm từ xưa. Bà ta biết rõ thói quen của tôi, biết rõ mã két sắt chồng tôi tin tưởng giao phó.
Mảnh giấy “CHẠY ĐI” của Ngân không phải nhắm vào Mai hay Hải. Mà Ngân đã nhìn thấy một người phụ nữ lạ mặt (bà Xuân) lén lút bám theo tôi từ nhà đến ngân hàng, rồi đứng quan sát tôi cùng với Hải. Ngân linh cảm có sự vây hãm nguy hiểm nên đã cảnh báo.
Một tuần sau, công an bắt được bà Xuân khi bà ta đang cố dùng giấy tờ giả mạo trong cuốn sổ đen để rút tiền tại một ngân hàng ở tỉnh khác.
Mọi chuyện sáng tỏ. Hải quỳ xuống xin lỗi tôi và vợ. Nó hứa sẽ làm lại từ đầu để trả nợ. Tôi nhìn Mai, đứa con dâu mà tôi từng nghi ngờ, từng giữ khoảng cách. Nếu hôm đó nó không tinh ý, nếu nó không kiên quyết bảo vệ tôi, có lẽ tôi đã mất tất cả.
Tôi gọi Mai lại, dúi vào tay nó một mảnh giấy nhỏ: “Gì vậy má?” – Mai ngạc nhiên. “Mã két sắt mới. Từ nay, con giữ giúp má.”. Mai bật khóc
Còn Hải — nó bắt đầu lại từ đầu. Không vay mượn. Không đầu tư liều. Và mỗi khi nhắc chuyện hôm đó, nó vẫn còn rùng mình. Còn tôi—đến giờ, mỗi lần mở ngăn kéo và nhìn thấy mảnh giấy cũ nhàu với hai chữ “CHẠY ĐI”— tôi vẫn không khỏi lạnh sống lưng. Vì đôi khi, một lời cảnh báo vô danh… có thể cứu cả một đời người.
