Tôi tên Mai, 23 tuổi, mồ côi mẹ từ nhỏ. Bố lấy vợ hai khi tôi vừa lên tám. Người ta trong xóm vẫn thì thào: “Con riêng với mẹ kế thì hiếm khi hòa thuận”. Mẹ kế tôi – bà Duyên – trạc bốn mươi, dáng người gầy guộc, ít nói, nhưng suốt mười lăm năm, bà chăm sóc tôi lặng lẽ.
Đến ngày tôi lấy chồng, cả họ hàng bàn tán: “Không biết mẹ kế cho hồi môn con riêng được gì đây”. Ai cũng chờ xem cảnh mẹ kế “làm màu” hay “vơ hết của” như những câu chuyện đồn thổi.
Đám cưới diễn ra đơn giản. Khi rước dâu, bà Duyên không nói không rằng, chỉ lặng lẽ dúi vào tay tôi một cuốn sổ tiết kiệm 60 triệu. Bà khẽ nói:– Của hồi môn mẹ cho con, giữ lấy mà phòng thân. Mẹ không có vàng bạc gì.
Tôi xúc động nhưng cũng chạnh lòng. Bạn bè cưới đều có vàng, có xe, có đất. Tôi chỉ có cuốn sổ tiết kiệm, không biết nên cười hay khóc.
Hai năm làm dâu, tôi đi làm công ty, chồng tôi làm phụ hồ. Lương không cao, lại phải góp giỗ, góp cưới, phụ bên chồng đủ thứ. Tôi ít khi rút đến số tiền trong cuốn sổ tiết kiệm, coi như của “để dành”.
Thỉnh thoảng, tôi nhớ lại cảnh mẹ kế dúi sổ vào tay mình mà lòng buồn. Tôi nghĩ: “Hay bà không thương mình thật, nên cho cho xong?” Nhưng mỗi lần về thăm nhà, thấy bà vẫn lặng lẽ nấu món tôi thích, khâu lại chiếc áo cũ cho tôi, lòng tôi lại mềm ra.
Hai năm sau cưới, cuộc sống khó khăn hơn. Con đầu lòng sắp chào đời, tôi quyết định rút một phần tiền để sắm sửa đồ cho bé. Sáng hôm ấy, tôi xếp hàng ở ngân hàng, tay cầm cuốn sổ tiết kiệm mà tim đập rộn ràng: “Ít nhất mình còn có 60 triệu mẹ để lại”.
Khi nhân viên kiểm tra xong, cô ta ngẩng lên nhìn tôi:– Chị… chắc chị chưa nhìn kỹ sổ? Số dư hiện tại không phải 60 triệu nữa.
Tôi cau mày:– Nghĩa là sao ạ? Mẹ tôi gửi 60 triệu từ hai năm trước.
Cô nhân viên quay màn hình cho tôi xem. Mắt tôi nhòa đi: Số dư hiện tại là 360 triệu.
Tôi chết lặng.
Tôi lật nhanh các trang sổ, nhìn thấy những giao dịch chuyển tiền định kỳ: mỗi tháng 10 triệu, đều đặn, người gửi chính là bà Duyên – mẹ kế tôi.
Cổ họng tôi nghẹn lại. Bà không chỉ “cho cho xong”, mà còn âm thầm gửi thêm tiền suốt hai năm qua, không nói với ai.
Tôi gọi về, giọng run run:– Mẹ ơi… số tiền trong sổ…
Bà Duyên ở đầu dây bên kia bình thản:– Con phát hiện rồi à? Mẹ mừng cho con. Mẹ chẳng có gì quý giá, chỉ muốn con có chút vốn sau này. Đừng trách mẹ giấu.
Nước mắt tôi rơi lã chã ngay giữa ngân hàng.
Tối hôm ấy, tôi về nhà chồng, kể lại cho chồng nghe. Anh sững sờ, im lặng một lúc rồi nói:– Anh từng nghĩ mẹ kế không thương em, chỉ giả vờ. Anh sai rồi.
Ngày hôm sau, tôi về nhà mẹ đẻ. Bà Duyên đang lúi húi bên bếp. Thấy tôi, bà ngẩng lên cười hiền:– Con về đột ngột thế?
Tôi ôm chặt bà, nghẹn ngào:– Mẹ ơi… con xin lỗi. Bao lâu nay con nghĩ sai về mẹ. Con cứ nghĩ mẹ cho con cuốn sổ cho xong nghĩa vụ…
Bà vỗ nhẹ lưng tôi:– Con ngốc ạ. Mẹ đâu phải mẹ ruột, nhưng thương con như máu mủ. Mẹ không giỏi nói, chỉ biết làm. Con hạnh phúc là mẹ vui rồi.
Từ hôm ấy, tôi nhìn bà Duyên bằng đôi mắt khác. Tôi hiểu ra: tình thương không phải lúc nào cũng ồn ào, cũng bằng vàng bạc lấp lánh. Có khi nó lặng lẽ như những con số đều đặn tăng lên trong cuốn sổ tiết kiệm.
Họ hàng khi biết chuyện cũng ngỡ ngàng. Người từng dè bỉu bà Duyên nay xấu hổ. Nhiều người lẩm bẩm: “Mẹ kế mà còn thương con như thế, hiếm lắm”.
Chồng tôi cũng thay đổi. Anh chăm chỉ làm ăn hơn, thương vợ hơn. Anh nói:– Anh nợ mẹ Duyên nhiều quá. Nhờ mẹ, anh mới có gia đình yên ổn thế này.
Ba năm sau, vợ chồng tôi gom đủ vốn mở một cửa hàng nhỏ. Ngày khai trương, bà Duyên đứng lặng ở góc, vẫn cái dáng gầy guộc, mắt ánh lên niềm vui. Tôi kéo bà lên, đặt vào tay bà bó hoa tươi:– Cửa hàng này có được là nhờ mẹ. Con mang ơn mẹ suốt đời.
Bà cười, đôi mắt rưng rưng:– Mẹ chỉ muốn con hạnh phúc.
Tôi nhận ra: mình không chỉ có mẹ ruột, mà còn có một người mẹ “bằng trái tim”. Và cuốn sổ tiết kiệm năm nào đã trở thành biểu tượng của tình thương lặng lẽ ấy.
Tối hôm đó, tôi ghi vào nhật ký:“Có những tình thương không cần phô trương. Có những người mẹ không sinh ra mình nhưng thương mình bằng cả đời hy sinh.”
Câu chuyện khép lại với nước mắt và sự bất ngờ nhưng cũng chan chứa nhân văn:
Người mẹ kế không phải lúc nào cũng là “kẻ ác” trong truyện cổ.
Con riêng đôi khi vì định kiến mà không nhận ra tình thương.
Và tình mẫu tử – dù không cùng huyết thống – vẫn có thể lớn lao như biển.
Đôi khi, một cuốn sổ tiết kiệm nhỏ lại chứa đựng cả một tấm lòng vô bờ.
