Tôi về làm dâu nhà chồng đã gần 10 năm. Gia đình chồng có 3 anh em: chồng tôi là cả, hai em đều đã lập nghiệp ở nước ngoài. Còn mẹ chồng – bà Dung – là người phụ nữ nghiêm khắc, ít khi biểu lộ tình cảm. Từ ngày về làm dâu, tôi luôn cố gắng chu toàn, nhưng bà lúc nào cũng lạnh lùng, chẳng bao giờ khen nửa lời.
Một ngày đầu thu, mẹ chồng bị tai biến mạch máu não, liệt toàn thân, không nói được, chỉ còn đôi mắt biết nhìn. Cả nhà hoảng loạn, nhưng sau vài ngày bàn bạc, các em chồng đều viện lý do “công việc ở nước ngoài” rồi trở về nước ngoài ngay sau lễ xuất viện. Họ để lại lời dặn:– Chị dâu cố gắng chăm mẹ giúp, tụi em sẽ gửi tiền về hàng tháng.
Tôi nhìn chồng, lòng chùng xuống. Anh nắm tay tôi khẽ nói:– Em chịu khó một thời gian nhé, anh sẽ đỡ cùng em.
Nhưng chỉ được một tuần, công việc anh bận, rồi anh đi công tác triền miên. Tôi – người con dâu – trở thành người duy nhất bên cạnh mẹ chồng.
Những ngày đầu thật sự là cực hình. Bà liệt hoàn toàn, không thể tự ăn uống hay vệ sinh. Tôi phải bón từng thìa cháo, lau rửa người, thay tã mỗi vài tiếng. Có những hôm bà đại tiện trong lúc tôi đang ngủ, cả đêm tôi phải dậy dọn dẹp, giặt giũ.
Thời gian đầu, bà vẫn còn ánh mắt đầy giận dữ và bất hợp tác. Tôi hiểu, bà không muốn bị con dâu chăm sóc, bà cảm thấy tủi nhục. Nhiều lần, khi tôi đút cháo, bà quay mặt đi, nước mắt tràn ra.
Tôi chỉ biết nhẹ giọng:– Mẹ cứ ăn đi ạ, con không chê đâu. Con cũng như con gái của mẹ thôi.
Rồi tôi vẫn kiên trì, ngày ngày xoa bóp, lau mình, tập vận động cho bà. Cứ mỗi tối, sau khi dọn dẹp xong, tôi ngồi cạnh giường, nói chuyện với bà như nói với một người mẹ thật sự: kể chuyện con đi học, kể chuyện hàng xóm, kể cả việc tôi nhớ nhà đẻ.
Một buổi tối, khi tôi vừa đắp chăn cho bà, tôi nghe thấy tiếng thút thít. Bà khóc. Tôi nắm tay bà, bàn tay run run, yếu ớt. Ánh mắt bà nhìn tôi không còn lạnh lùng như trước. Hôm ấy, lần đầu tiên tôi thấy bà khẽ gật đầu khi tôi nói: “Con thương mẹ lắm.”
Thời gian trôi qua, tôi chăm bà suốt gần hai năm trời. Hai năm không một chuyến du lịch, không tiệc tùng, không son phấn. Mỗi ngày của tôi gói gọn trong căn phòng nhỏ với mùi thuốc, mùi dầu xoa bóp và tiếng máy thở đều đều.
Các em chồng vẫn gửi tiền, nhưng chẳng ai hỏi thăm xem mẹ ăn uống ra sao, đêm có ngủ được không. Chỉ đến khi nghe tin mẹ có dấu hiệu hồi phục, họ mới bắt đầu gọi điện hỏi han.
Rồi một ngày, điều kỳ diệu xảy ra – bà có thể cử động ngón tay, rồi dần dần nói lại được. Tôi khóc như mưa khi nghe bà thì thầm câu đầu tiên sau gần 2 năm:– Hương… con vất vả quá…
Tôi siết chặt tay bà, nước mắt lăn dài. Bao nhiêu cực khổ, tủi thân tan biến trong khoảnh khắc ấy.
Một năm sau, mẹ chồng có thể ngồi xe lăn, tự ăn cơm và nói chuyện bình thường. Các em chồng liền rục rịch về nước, nói muốn “đón mẹ sang nước ngoài để tiện chăm sóc”. Nhưng khi họ vừa về tới nhà, mẹ chồng đã khiến tất cả lặng người.
Trong buổi cơm đoàn tụ, bà nói chậm rãi nhưng rõ ràng từng chữ:– Ba năm nay, khi mẹ nằm liệt, ai ở bên mẹ? Ai lau rửa, ai bón cháo, ai thức trắng đêm? Các con có biết mẹ đã sống sót nhờ ai không?
Không ai dám đáp. Bà chỉ vào tôi, giọng nghẹn ngào:– Là chị dâu các con. Là Hương – người mà trước kia mẹ từng lạnh nhạt, từng không coi là con. Còn các con, các con chỉ biết gửi tiền – mà nghĩ rằng như thế là đủ!
Rồi bà đưa mắt nhìn từng người, nói tiếp:– Từ nay, nếu ai dám nói nặng lời với Hương, coi thường chị ấy, người đó không xứng là con của mẹ nữa.
Mọi người cúi gằm mặt. Bầu không khí im phăng phắc. Bà bảo tôi đứng dậy, còn chính bà – người mẹ từng kiêu hãnh, từng khắt khe – lại chắp tay, cúi đầu trước tôi.
– Mẹ xin lỗi con, Hương à. Cảm ơn con đã cho mẹ cơ hội được sống.
Tôi òa khóc, quỳ xuống ôm lấy bà. Bà nắm tay tôi, nước mắt rơi lã chã. Cảnh tượng ấy khiến cả nhà lặng im, rồi từng người – kể cả các em chồng – cũng quỳ xuống xin lỗi.
Từ hôm đó, mẹ chồng xem tôi như con gái ruột. Bà hay nắm tay tôi dặn:– Khi mẹ không còn, phần lớn tài sản mẹ để lại cho con. Không phải vì con dâu, mà vì con là người duy nhất có tình người.
Tôi chỉ mỉm cười, khẽ nói:– Con chỉ làm điều mà một người con nên làm thôi, mẹ ạ.
Nhưng trong lòng, tôi hiểu rõ:Tiền bạc có thể gửi từ xa, nhưng tình yêu thương thì phải hiện diện bằng trái tim.
Và ngày hôm đó – khi mẹ chồng khiến tất cả phải quỳ gối – không phải để hạ thấp ai, mà là để dạy mọi người bài học về chữ “hiếu” và “nghĩa” mà đôi khi người ta quên mất giữa cuộc sống đủ đầy này.
